Niedotrzymanie umowy i nieodebranie zamówionych towarów – skutki w VAT

Spółka miała wątpliwości, czy kwoty, które otrzyma od nabywcy, w związku z niedotrzymaniem przez niego umowy i nieodebraniem zamówionych towarów, należy traktować jako wynagrodzenie za dostawę bądź usługę, które spółka zobowiązana jest opodatkować VAT? Czy jest to odszkodowanie?

W ocenie podatnika – kwoty, które otrzyma on od nabywcy, w związku z nieodebraniem przez niego ilości towarów określonych umową, stanowią odszkodowanie za poniesione przez spółkę szkody będące następstwem niewywiązania się przez nabywcę z warunków umowy.

Jeśli bowiem nabywca nie odbiera zamówionego towaru w uzgodnionym terminie, a strony umowy nie doszły do porozumienia co do braku nieodebranej partii towarów:

- spółka ma prawo sprzedać nieodebrany towar na rynku po cenach bieżących na rzecz innego odbiorcy (nabywca tym samym traci prawo do odbioru tej partii towarów);

- nabywca, z którym zawarto umowę, ma zapłacić spółce różnicę pomiędzy faktycznie uzyskaną przez Spółkę ceną sprzedaży (niższą) a ceną wynikającą z umowy (wyższą) oraz pokryć wszelkie koszty związane z nieodebraniem towarów, w tym koszty składowania, koszty finansowania nieodebranych, a zakontraktowanych zapasów).

Zdaniem spółki, kwoty te nie podlegają opodatkowaniu VAT, gdyż nie stanowią wynagrodzenia za dostawę towarów czy też wynagrodzenia za świadczenie usług.

Jakkolwiek płatności o charakterze odszkodowawczym co do zasady nie podlegają VAT, jednak specyfika niektórych przypadków budzi kontrowersje. Dyrektor KIS początkowo uznał, że w omawianej sytuacji VAT wystąpi, a sprawa przeszła aż przez 2 instancje sądów.

Uwzględniając zatem wyroki WSA we Wrocławiu oraz NSA – organ podatkowy uznał, że w tej sytuacji uzyskiwana od nabywcy kwota stanowi jednak odszkodowanie, mając charakter ściśle kompensacyjny. Potwierdza to jej wysokość, która odpowiada wartości wyrządzonej szkody, ustalonej jako różnica pomiędzy faktycznie uzyskaną przez spółkę ceną sprzedaży (niższą), a ceną wynikającą z umowy (wyższą) oraz uwzględniająca kwotę stanowiącą ekwiwalent wszelkich kosztów związanych z nieodebraniem towarów, w tym koszty składowania, finansowania.

Przeczytaj także:

Jakie skutki w VAT wywołuje nieodebranie towaru zamówionego za pobraniem
Sprawdź, czy zobowiązanie do wykonania usługi na żądanie kontrahenta podlega VAT
Dowiedz się, jak prawidłowo udokumentować rekompensatę z tytułu kary umownej