Polskie przepisy dotyczące rozliczania WNT są niezgodne z dyrektywą

Patrycja Kubiesa

Autor: Patrycja Kubiesa

Dodano: 30 kwietnia 2021
przepisy o WNT niezgodne z dyrektywą

Unijny Trybunał 18 marca 2021 r. wydał ważny wyrok w polskiej sprawie. Chodzi o niezgodność z prawem unijnym trzymiesięcznego terminu na rozliczenie WNT. Poznaj szczegóły wyroku i zobacz, jakie może mieć on praktyczne konsekwencje.

Podatnicy od 1 stycznia 2017 roku zobowiązani zostali do stosowania nowych przepisów ustawy o VAT w odniesieniu do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. W wielu sytuacjach podatnicy mieli problem, żeby w terminie wykazać transakcje. Sprawą zajął się TSUE i wygląda na to, że problemy polskich podatników niedługo się rozwiążą.

Trzeba pamiętać, że w przypadku dokonywana wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, przedsiębiorcy stają się podatnikami na gruncie ustawy o VAT. Oznacza to, przy WNT rozliczają zarówno podatek należny, jak i naliczony.

Kiedy mamy do czynienia z WNT

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, to nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.

Z WNT będziemy mieć do czynienia przede wszystkim, jeśli nabywcą towarów jest podatnik VAT, a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika, a także kiedy sprzedawca jest również podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów

Spółka A z siedzibą w Polsce kupiła komputer z Francji. Spółka A otrzymała fakturę z kwotą 3.000 euro oraz adnotacją o odwrotnym obciążeniu (reverse chargé). Do WNT doszło w lutym 2021 roku, a faktura była wystawiona 28 lutego 2021 roku i w tym samym dniu spółka otrzymała fakturę. Z uwagi na to, że to spółka A jest podatnikiem rozliczającym VAT, od kwoty na fakturze wykaże ona w polskiej deklaracji JPK_V7 podatek należny oraz jednocześnie podatek naliczony. W takiej sytuacji na gruncie VAT transakcja dla podatnika jest neutralna.

Zmiany w rozliczaniu WNT źródłem kłopotów

Wraz z początkiem 2017 roku do polskiej ustawy o VAT wprowadzono zasadę, że VAT należny i naliczony podatnik będzie mógł rozliczyć jednocześnie, ale pod warunkiem że nastąpi to w ciągu 3 miesięcy, licząc od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy. Wtedy takie rozliczenie będzie dla nich neutralne podatkowo. W praktyce pojawiało się wiele problemów w związku z tym, co widać na przedstawionych poniżej przykładach.

  • Przykład 1:

Problemy z rozliczaniem WNT

Spółka ABC dokonała WNT w lutym 2019 roku i wtedy też powstał obowiązek podatkowy w WNT. Spółka otrzymała fakturę dopiero we wrześniu 2019 roku. Oznacza to, że spółka otrzymała fakturę po upływie 3 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Spółka ABC musi zatem wykazać podatek należny w deklaracji za luty 2019 roku oraz dopłacić odsetki za zwłokę. Dodatkowo w deklaracji rozliczeniowej za wrzesień 2019 roku wykazuje podatek naliczony z faktury otrzymanej. Jakie są skutki tego postępowania? Spółka musi dopłacić, jako korekta deklaracji i z lutego 2019 rok,u podatek należny oraz odsetki za zwłokę. Natomiast dopiero we wrześniu 2019 roku odliczy podatek naliczony. Tym samym transakcja, która standardowo byłaby neutralna podatkowo, nie jest dla niej neutralna. Oznacza to, że podatnik musi dopłacać podatek w określonych okresach, a dopiero za jakiś czas odliczy podatek naliczony.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w WNT

Obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru.

  • Przykład 2:

Problemy z rozliczaniem WNT

Spółka ABC nie dokonała rozliczenia WNT w momencie powstania obowiązku podatkowego. W kwietniu 2019 roku dokonała WNT, ale nie otrzymała faktury za zakup towarów od sprzedawcy. Faktura została otrzymana prawie rok później, tj. w kwietniu 2020 roku. W związku z tym spółka ABC wykaże WNT po stronie podatku należnego, ponieważ w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy, o ile nie doszło do rozliczenia jej w maju, czyli miesiącu kolejnym po dostawie. Spółka ABC nie będzie miała możliwości rozliczenia WNT w maju 2019 roku jako neutralne rozliczenie, tylko skoryguje deklarację z kwietnia 2019 roku, a następnie w kwietniu 2020 roku wykaże podatek naliczony, ponieważ upłynęło 3 miesiące od daty powstania obowiązku podatkowego.

  • Przykład 3:

Problemy z rozliczaniem WNT

Spółka ABC nie dokonała rozliczenia WNT w momencie powstania obowiązku podatkowego. W kwietniu 2019 roku dokonała WNT, ale nie otrzymała faktury za zakup towarów od sprzedawcy. Fakturę otrzymała rok później, tj. w kwietniu 2020 roku. W związku z tym spółka ABC wykaże WNT po stronie podatku należnego, ponieważ w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy, o ile nie doszło do rozliczenia jej w maju, czyli miesiącu kolejnym po dostawie. Spółka ABC będzie miała możliwości rozliczenia WNT w maju 2019 roku jako neutralne rozliczenie, ponieważ skorygowała rozliczenia i wykaże zarówno VAT należny, jak i naliczony. Będzie tak, ponieważ transakcja zostanie rozliczona przed upływem 3 miesięcy od daty powstania obowiązku podatkowego. Jeśli obowiązek podatkowy powstał w maju 2019 roku, zatem termin rozliczenia upływał z końcem sierpnia 2019 roku. W takiej sytuacji nie wystąpi zaległość podatkowa.

Przedmiot postępowania przed TSUE

Spółka we wniosku o wydanie interpretacji podatkowej wskazała, że czasem nie jest w stanie wykazać VAT należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w deklaracji podatkowej, złożonej w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy.

W takich przypadkach wykazuje ona VAT po upływie tego terminu w drodze korekty deklaracji podatkowej. Sytuacja taka może wynikać czasem z opóźnienia w otrzymaniu faktury przez spółkę, czasem z uwagi na dyskusje nad fakturą lub jej możliwą niezgodność. Spółka uważała, że ma ona prawo do odliczenia podatku naliczonego w tym samym okresie co podatek należny.

Organ podatkowy był innego zdania i sprawa trafiła do WSA w Gliwicach, a ostatecznie znalazła swój finał przed unijnym trybunałem.

Konkluzje wyroku TSUE z 18 marca 2021 r. w sprawie o sygn. akt C895/19

TSUE w wyroku z 18 marca 2021 r. orzekł, że polskie przepisy, zgodnie z którymi odliczenie podatku z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego w tym samym okresie rozliczeniowym co VAT należny jest uzależnione od wykazania VAT należnego w deklaracji złożonej w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy, są niezgodne z dyrektywą unijną.

Praktyczne konsekwencje wyroku TSUE

Po wydaniu omawianego orzeczenia warto, aby podatnicy zweryfikowali czy występowały u nich sytuacje uiszczania odsetek w związku z rozliczaniem VAT należnego i naliczonego na w WNT w różnych okresach. Jeśli tak było, to należy szybko zastanowić się nad strategią działania i podjąć kroki, aby odzyskać kwoty zapłaconych odsetek lub sankcji.

Wyrok TSUE z 18 marca 2021 r. w sprawie C895/19

Autor:

Patrycja Kubiesa, doradca podatkowy

Patrycja Kubiesa

Autor: Patrycja Kubiesa

doradca podatkowy

Doradca VAT, Nr 219

Doradca VAT, Nr 219
Dostępny w wersji elektronicznej