Jak liczyć okres przedawnienia prawa do skorzystania z ulgi na złe długi

Co istotne, zmiana ta nie wynikała z konieczności uwzględnienia orzecznictwa TSUE. Trybunał zwracał bowiem uwagę na inne kwestie, które powodowały niezgodność przepisów krajowych z przepisami prawa wspólnotowego.   

Od 1 października 2021 r., obowiązuje wydłużony do 3 lat okres przedawnienia prawa do skorzystania z ulgi na złe długi. Jest on, bowiem skorelowany z wynikającym z Kodeksu cywilnego terminem przedawnienia roszczeń przysługującym osobom prowadzącym działalność gospodarczą i mających związek z prowadzoną przez uprawnionego działalnością gospodarczą.

Nowelizacja nie zawierała też przepisów przejściowych, które dawałyby prawo do rozciągnięcia nowej zasady np. do sytuacji sprzed kliku lat. Stąd trzeba mieć na uwadze zasadę ogólną, tj. że „prawo nie działa wstecz”.  

I tu warto więc zwrócić uwagę na orzeczenie NSA z listopada 2021 r., które odnosiło się do problemów sprzed kilku lat. Otóż spółka pomniejszyła podatek należny z tytułu ulgi na złe długi po upływie 2 lat, licząc od końca roku, w którym zostały wystawione faktury dokumentujące wierzytelności (tj. w 2015 r. w odniesieniu do faktur wystawionych w 2012 r.).

Sporne w sprawie było więc m.in. to, czy spółka mogła skorzystać z ulgi na złe długi mimo upływu owych 2 lat liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym jako wierzyciel wystawiła faktury obejmujące nieściągalne wierzytelności.

NSA uznał, że podatnik nieskutecznie dowodził, że przepis prawa krajowego określający 2-letni termin w ramach korzystania z ulgi na złe długi narusza przepisy dyrektywy VAT.

Zdaniem NSA, termin 2-letni (w stanie prawnym do 30 września 2021 r. – przyp. aut.) wskazany w art. 89a ust. 2 pkt 5 ustawy o VAT jest rozsądny, gdyż z jednej strony pozwala na skorzystanie przez podatnika z jego uprawnień w dostatecznym na to czasie, a z drugiej — umożliwia fiskusowi skontrolowanie prawidłowości dokonanej korekty, przed upływem terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych.