Czy utrzymywanie zdolności produkcyjnej to usługa na gruncie VAT

Pojęcie świadczenia usług jest na gruncie VAT bardzo szerokie. Rozumie się przez to bowiem każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej czy prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Usługą jest również:

• przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
• zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
• świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zatem także „utrzymanie zdolności produkcyjnej” może być uznane za świadczenie usług na gruncie VAT.

W ostatnim czasie KIS rozpatrywał sprawę, w której zleceniodawca wymagał od swojego kontrahenta m.in. utrzymywania nieprzerwanej zdolności produkcyjnej oraz prowadzenia działalności produkcyjnej w sposób pozwalający na wypełnienie globalnych zobowiązań grupy wobec nabywców.

W umowie przyjęto założenie, że:

• jeśli rentowność spółki będzie niższa niż zakładana i spółka otrzyma od zleceniodawcy wynagrodzenie z tytułu utrzymywania zdolności produkcyjnej na podstawie wystawionej faktur,
• w przeciwnym razie (gdy rentowność spółki będzie wyższa niż zakładana), to spółka będzie zobowiązana do zapłaty na rzecz zleceniodawcy w związku z korzystaniem z jego wiedzy technologicznej.

Wynagrodzenie przysługuje, więc podatnikowi w zamian za określone zachowanie, czyli utrzymywanie zdolności produkcyjnej na rzecz zleceniodawcy – podejmowane było na podstawie ustalonego stosunku prawnego, jakim jest zawarta pomiędzy stronami umowa.

Ze stosunku tego wynika bezpośrednia korzyść dla spółki, po spełnieniu określonych w niej warunków (zapłata od kontrahenta niemieckiego). Wskutek wykonania tego świadczenia, spółka otrzymuje więc wynagrodzenie.

Zleceniodawca (podmiot niemiecki) będzie natomiast odnosił konkretne korzyści z faktu, że spółka utrzymuje zdolność produkcyjną, polegające na gwarancji realizacji zleceń na odpowiednim poziomie i w uzgodnionym terminie w trakcie trwania umowy.

Tym samym fiskus potwierdził, że będzie istniał bezpośredni związek pomiędzy zapłatą a wykonaniem świadczenia, na podstawie którego można stwierdzić, że płatność następuje za to świadczenie (otrzymana przez spółkę zapłata jest konsekwencją wykonania świadczenia).

W konsekwencji utrzymywanie zdolności produkcyjnej, za które spółka otrzymuje od zleceniodawcy wynagrodzenie na podstawie wystawionej przez siebie faktury, mieści się w zakresie pojęciowym usługi, określonym przez ustawę o VAT.

Skoro jednak zleceniodawca jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od wartości dodanej w Niemczech i posiada siedzibę działalności gospodarczej w Niemczech, to nawet, mimo że jest zarejestrowanym podatnikiem VAT w Polsce, utrzymywanie zdolności produkcyjnej nie jest wykonywane na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej zleceniodawcy w Polsce.

W konsekwencji do świadczonej przez spółkę usługi utrzymania zdolności produkcyjnej zastosowanie będzie miała zasada ogólna, wskazana w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT.

Stąd miejscem świadczenia przedmiotowej usługi, tj. utrzymywania zdolności produkcyjnej na rzecz niemieckiego zleceniodawcy będzie terytorium Niemiec.

Czyli reasumując – utrzymywanie zdolności produkcyjnej przez spółkę stanowi świadczenie usług, które nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce.
Należy je rozliczyć w miejscu, w którym zleceniodawca (podatnik będący usługobiorcą) posiada siedzibę działalności gospodarczej.