Czy jest VAT od nieodpłatnego przekazania pracownikom deputatu węglowego

Autor: Łukasz Matusiakiewicz

Dodano: 1 sierpnia 2022
kobieta cieszy się z gotówki w ręku

W dwóch tegorocznych orzeczeniach WSA w Gliwicach rozpatrywał spór między podatnikiem, a organem podatkowym, dotyczący zasadności opodatkowania podatkiem od towarów i usług nieodpłatnych przekazań węgla. Sprawa jest niezwykle istotna z uwagi na to, co dzieje się na rynkach tego surowca.

Przypomnijmy, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2) wszelkie inne darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zarzut podatnika opierał się na założeniu, że węgiel jest wydobywany oraz iż czynność ta nie odpowiada pojęciu „wytworzenia towarów”. Stąd w jego ocenie nie dojdzie tu do opodatkowania czynności.

Sąd zauważył jednak, że Spółce przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabytymi usługami i towarami wykorzystywanymi do wydobycia (wytworzenia) węgla, a także, że przekazywany w ramach deputatów węgiel pochodził z własnego wydobycia (wytworzenia).

Czynność polegająca na pozyskaniu węgla, jest wprawdzie określana „wydobyciem”, ale dla owego pozyskania węgla, który finalnie byłby nieodpłatnie przekazany, konieczne jest przetworzenie górotworu (m.in. zespół skał, w których prowadzone są roboty górnicze), w towar. Przetworzenie wymaga prowadzenia specjalistycznej działalności, w swej istocie odpowiadającej działalności produkcyjnej. W przypadku podmiotów prowadzących działalność górniczą, pojęcie wydobycia można utożsamiać z wytworzeniem.

Spółka upierała się przy tym, że „wydobycie” i „wytworzenie” to inne czynności, a jej zdaniem – wykładnia językowa ma decydujące znaczenie. Jednak w ocenie Sądu nigdy zasada prymatu wykładni językowej nie miała w orzecznictwie sądów administracyjnych absolutnego charakteru. Przyjęcie zasady pierwszeństwa wykładni językowej nie oznacza bowiem braku obowiązku przeprowadzenia wykładni kompleksowej. Tym bardziej że chodzi o "obowiązek "prounijnej" wykładni prawa krajowego.

Tymczasem podatek od towarów i usług jest daniną publicznoprawną zharmonizowaną. Oznacza to, że przepisy w zakresie VAT muszą być jednolicie interpretowane i stosowane w każdym państwie członkowskim UE. Wykładnia przepisów krajowych nie może doprowadzić do wyników sprzecznych z podstawową zasadą podatku VAT, czyli zasadą powszechności opodatkowania.

Przeczytaj także:

Zdaniem Sądu – nieodpłatne przekazanie węgla, rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług, ponieważ:

  • z punktu widzenia zasady neutralności i zasady opodatkowania konsumpcji opodatkowanie powinno mieć miejsce zawsze wtedy, gdy podatnik przekazuje towar, w którego posiadanie wszedł mając prawo do odliczenia podatku,
  • podatnik opodatkowuje wydawanie deputatów węglowych, ale jednocześnie odlicza podatek od wydatków związanych z wydobyciem węgla (również w części dotyczącej deputatów węglowych).

Tak więc opodatkowanie czynności wydania deputatów węglowych powoduje zrównoważenie podatku należnego z naliczonym.

Autor:

Łukasz Matusiakiewicz

Źródło:

Wyroki WSA w Gliwicach z 12 kwietnia 2022 r. w sprawach I SA/Gl 81/22 oraz I SA/Gl 82/22

Autor: Łukasz Matusiakiewicz

radca prawny specjalizującym się w prawie podatkowym i administracyjnym

Doradca VAT, Nr 220

Doradca VAT, Nr 220
Dostępny w wersji elektronicznej