Jak rozliczyć VAT od towarów przekazanych za granicę, przeznaczonych na pomoc ukraińskim uchodźcom
Nasza spółka kupiła od polskiej firmy łóżka (faktura zakupu ze stawką 23%). Następnie zostały one przewiezione na Słowację – do firmy słowackiej, która organizuje punkt pomocowy na rzecz ukraińskich uchodźców wojennych. Nasza firma ponosi zarówno koszty zakupu, jak i transportu. Czy od bezpłatnego przekazania towarów – łóżek na Słowację – należy na podstawie faktury wewnętrznej naliczyć VAT należny? Jak potraktować taki VAT należny? Gdzie ująć w pliku JPK_V7M? Czy można odliczyć VAT naliczony z faktury zakupu?
Przekazanie towarów na pomoc ukraińskim uchodźcom
Opodatkowaniu VAT podlegają, między innymi, odpłatne dostawy towarów na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Stosowanie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT budzi wątpliwości w przypadkach, gdy już w momencie nabycia podatnik wie, że nabywane przez niego towary zostaną nieodpłatnie przekazane. Według mnie uznać należy, że podatnikom w takich przypadkach przysługuje prawo wyboru, czy przysługuje im prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabywaniu towarów i usług przeznaczonych do ich nieodpłatnego przekazania, a następnie opodatkowywać ich nieodpłatne przekazywanie (jeżeli podatnicy przyjmą, że przysługiwało im prawo do odliczenia) lub traktować przekazanie tych towarów jako czynności niepodlegające opodatkowaniu (w przeciwnym razie).
Przeczytaj także:
0% stawka VAT dla Ukrainy
Tarcza antyinflacyjna VAT – 12 ważnych pytań o stawkę VAT w 2022 roku
Uwaga! Preferencyjna stawka 8% VAT dla wszystkich wyrobów medycznych
Odmiennego zdania są organy podatkowe, które uważają, że podatnikom w takich przypadkach nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, a jednocześnie dokonywane przez nich darowizny w takich przypadkach nie podlegają opodatkowaniu VAT. Tytułem przykładu wskazać można interpretacje indywidualne fiskusa z:
- 29 sierpnia 2011 r. o sygn. IBPP1/443-1329/11/AW,
- 3 lutego 2014 r. o sygn. IPPP2/443-1279/13-4/KG,
- 25 lutego 2021 r. o sygn. 0111-KDIB3-2.4012.856.2020.4.AZ.
Okiem fiskusa
Jak czytamy w drugiej z tych interpretacji, „(…) Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, wnioskodawca przekazuje w formie darowizny towary nabywane z zamiarem przekazania ich w formie darowizny. Zatem już w momencie zakupu wnioskodawca wie, że towar ten zostanie od razu przeznaczony w celu darowania go instytucji, na podstawie umowy darowizny. Oznacza to, że towary te nie zostają zakupione na cele związane z prowadzoną przez wnioskodawcę działalnością gospodarczą. Zatem, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, przy zakupie towarów mających być przedmiotem darowizny wnioskodawcy nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, gdyż towary te były zakupywane w innym celu niż wykonywanie opodatkowanej działalności produkcyjnej, będącej przedmiotem działalności wnioskodawcy. Tym samym, na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, darowizna tych towarów na rzecz stowarzyszeń, szpitali i innych organizacji nie stanowi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT”.
Powoduje to, że w świetle stanowiska reprezentowanego przez organy podatkowe w przedstawionej sytuacji Państwa spółce nie przysługuje prawo do odliczenia przy nabyciu łóżek, a jednocześnie ich bezpłatne przekazanie firmie słowackiej nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako nieodpłatna dostawa towarów (także jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów).
Oznaczałoby to, że wskazany zakup łóżek, ich przewiezienie do Słowacji oraz przekazanie słowackiej firmie nie wywołuje skutków w VAT, w tym nie wiąże się z koniecznością rozpoznania podatku należnego czy wystawienia faktury.