Jak rozliczać usługi finansowe w VAT w Polskim Ładzie

Autor: Łukasz Matusiakiewicz

Dodano: 28 lutego 2022
usługi finansowe w VAT w Polskim Ładzie

Polski Ład to także zmiany w VAT. Od 2022 roku weszła w życie możliwość wyboru opodatkowania usług finansowych. To duża i znacząca zmiana. Sprawdź, jak rozliczać usługi finansowe w VAT w Polskim Ładzie.

Analizując kwestię rozliczania usług finansowych pod kątem przepisów tzw. Polskiego Ładu, trzeba przypomnieć, że: Zwolnienia o charakterze przedmiotowym (czyli np. odnoszące się do usług finansowych przed możliwością wyboru opodatkowania, czyli przed 2022 rokiem) ma charakter obligatoryjny. Jest to więc sytuacja inna, niż przy zwolnieniu podmiotowym, z którego można praktycznie zawsze zrezygnować.

Rezygnacja ze zwolnienia o charakterze przedmiotowym (czyli zwolnieniu dla danej czynności) przewidziana jest natomiast bardzo rzadko. Nasuwa się tu przykład z „wyborem opodatkowania” przy sprzedaży nieruchomości dokonywanej co najmniej 2 lata po pierwszym zasiedleniu. Już z dyrektywy VAT (2006/112/WE) wynika, że usługi finansowe korzystają zasadniczo ze zwolnienia z VAT.

Jednak państwa członkowskie mogą wprowadzić możliwość wyboru przez podatnika opodatkowania świadczonych przez niego usług finansowych, określając szczegółowe zasady korzystania z prawa wyboru opodatkowania takich usług. Opcja opodatkowania nie dotyczy usług ubezpieczeniowych ani pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych.

Zobacz też:

Usługi finansowe w VAT w Polskim Ładzie - opcja wyboru opodatkowania VAT czynności finansowych

Wprowadzone od 2022 roku rozwiązanie polega na możliwości wyboru opodatkowania usług finansowych świadczonych wyłącznie na rzecz podatników. Usługi finansowe świadczone na rzecz klientów detalicznych (konsumentów, tzw. niepodatników) są zatem nadal, obligatoryjnie, zwolnione z VAT. Opcja opodatkowania wystąpi tylko w transakcjach B2B.

Podatnik rezygnujący ze zwolnienia i wybierający opodatkowanie zobowiązany jest do opodatkowania wszystkich świadczonych przez niego usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12, 38, 39, 40, 40a oraz pkt 41 świadczonych na rzecz podatników.

Przypomnijmy, że dotyczy to następujących czynności:

1) transakcji, łącznie z pośrednictwem, dotyczących walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy,

2) zarządzania funduszami,

3) usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług, oraz zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę,

4) usług w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzania gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę,

5) usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług,

6) usług, w tym także usług pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w spółkach lub w innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają osobowość prawną,

7) usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe, oraz usług pośrednictwa w tym zakresie.

Przy czym nie ma możliwości wyboru (do opodatkowania VAT) poszczególnych czynności czy też np. wyboru kontrahentów, z którymi zawarto by „porozumienie co do opodatkowania”. Czyli inaczej niż np. przy sprzedaży nieruchomości – tam strony wybierają opodatkowanie dostawy konkretnej nieruchomości.

Co istotne, sprzedaż opodatkowana wystąpi też przy świadczeniu usług na rzecz podatników zwolnionych.

Podatnik zwolniony (np. osiągający obroty 180.000 zł rocznie czy nawet większe, ale korzystający dodatkowo ze zwolnień przedmiotowych, np. lekarz) – to także podatnik.

Być może zajdzie jednak potrzeba rozróżnienia sytuacji, gdy podatnik zwolniony (nabywca usługi) w niektórych przypadkach działa zarządzając przedsiębiorstwem, a w innych – zupełnie prywatnie.

Czas trwania wyboru opcji opodatkowania VAT

Podatnik dokonujący wyboru opodatkowania usług finansowych jest tym wyborem związany przez okres co najmniej 2 lat od momentu rezygnacji ze zwolnienia od podatku.

Po upływie 2 lat „okresu opodatkowania” możliwy będzie powrót do stosowania zwolnienia. Warunki stosowania opodatkowania usług finansowych to:

  • zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego o wyborze opodatkowania tych usług (przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia),
  • zarejestrowanie podatnika jako podatnika VAT czynnego.

Podatnik, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług finansowych, może ponownie skorzystać ze zwolnienia z VAT tych usług.

Warunkiem jest złożenie naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.

Warto zauważyć, że przepisy nie mówią o „2 latach podatkowych” itp., a okresem rozliczeniowym w VAT jest zwykle miesiąc.

Opcja opodatkowania czynności zwolnionych z VAT w Polskim Ładzie

Podatnik wybrał opodatkowanie usług od lipca 2022 roku. Zatem od lipca 2024 roku (bo od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r. upłynęły 2 lata) może powrócić do zwolnienia.

Warunek ponownego skorzystania ze zwolnienia z VAT

Warunkiem ponownego skorzystania ze zwolnień z VAT dla usług finansowych będzie złożenie naczelnikowi urzędu skarbowego stosownego pisemnego zawiadomienia.

Trzeba to zrobić przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego podatnik chce ponownie skorzystać ze zwolnień.

Ale i tu wprowadzono obowiązek korzystania ze zwolnień przez okres 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego podatnik ponownie skorzystał ze zwolnień.

Ponowne skorzystanie ze zwolnienia

Podatnik zdecydował się na opodatkowanie usług finansowych w latach 2023 i 2024. Jeśli wróci do zwolnienia, to musi z niego korzystać w latach 2025 i 2026.

Dla kogo opcja może okazać się korzystna

Opcja opodatkowania może być korzystna dla podatników, bowiem da prawo do odliczenia. Dotychczas w związku ze świadczeniem usług zwolnionych nie było możliwości odliczania VAT naliczonego. Owszem, przy wyborze opodatkowania trzeba będzie wykazać VAT należny, ale i dla nabywcy podatek ten będzie często neutralny.

Mimo że „matematycznie” budżet może nieco stracić na tym rozwiązaniu, to jednak ustawodawca widział większe korzyści z pewnej dodatkowej zachęty do lokowania w Polsce nowych inwestycji podmiotów z branży finansowej. Zmiana obniża koszty działalności podatników prowadzących działalność w tym zakresie.

Dodatkowo, jeśli chodziłoby o podmioty, które już świadczą usługi finansowe, to pojawi się u nich „korekta in plus”, jeśli chodzi o korekty wieloletnie odnoszące się np. do użytkowania środków trwałych.

Z kolei podmioty, które będą obsługiwać jednocześnie firmy i osoby prywatne, będą musiały dokonywać odliczenia proporcjonalnego.

Zapamiętaj!

Opcja opodatkowania usług finansowych nie dotyczy usług ubezpieczeniowych ani pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych.Opcja opodatkowania wystąpi tylko w transakcjach B2B.

Autor:

Łukasz Matusiakiewicz, radca prawny

Autor: Łukasz Matusiakiewicz

radca prawny specjalizującym się w prawie podatkowym i administracyjnym

Doradca VAT, Nr 219

Doradca VAT, Nr 219
Dostępny w wersji elektronicznej