Uwaga! Będą zmiany w rozporządzeniu JPK_VAT
Z przedstawionego przez Ministerstwo Finansów w połowie marca 2021 roku projektu zmiany rozporządzenia dotyczącego „nowego JPK” wynika, że przygotowano pewne propozycje w zakresie wykazywania transakcji w JPK_VAT (ewidencja + deklaracja). Część z projektowanych zmian jest odbierana pozytywnie, tj. jako pewne uproszczenia. Inne niestety budzą pewne obawy.
Jakie kwestie będą ujęte w nowelizacji
W przedstawionej nowelizacji rozporządzenia resort finansów zdecydował się m.in. na:
1) objęcie paragonów z NIP do 450 zł, które stanowią faktury uproszczone, zbiorczym raportowaniem razem z innymi transakcjami zaewidencjonowanymi w kasach fiskalnych, co prowadzi do rezygnacji z obowiązku odrębnego wykazywania faktur uproszczonych (co miało nastąpić od 1 lipca 2021 r.);
2) zmiany w zakresie faktur dokumentujących przejazd autostradą płatną lub przejazd na dowolną odległość, wystawianych w formie biletu jednorazowego;
3) doprecyzowanie zasad odnoszących się do oznaczeń GTU;
4) zmiany w procedurach (oznaczeniach), np. TP i MPP;
5) wprowadzenie możliwości wykazania korekty VAT naliczonego na skutek zmniejszenia podstawy opodatkowania na podstawie art. 86 ust. 19a ustawy o VAT za pomocą dokumentu wewnętrznego oznaczonego („WEW”).
1. Faktury uproszczone
Szczegółowe zmiany mają m.in. na celu uregulowanie zbiorczego wykazywania paragonów z NIP (do kwoty 450 zł, czyli uznanych za faktury uproszczone), bez konieczności wykazywania każdego takiego paragonu w ewidencji odrębnie.
Przy czym ta akurat regulacja weszłaby w życie 1 lipca 2021 r., gdyż do 30 czerwca 2021 r. obowiązuje § 11a rozporządzenia, który zakłada, że właśnie do 30 czerwca 2021 r. podatnicy nie wykazują w ewidencji:
1) wysokości podstawy opodatkowania i wysokości podatku należnego, wynikających z paragonów fiskalnych uznanych za faktury wystawione zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy;
2) danych oraz oznaczeń związanych z paragonami fiskalnymi, o których mowa wyżej – z zastrzeżeniem, że w tym okresie wartość sprzedaży bez podatku (netto) oraz wysokość podatku należnego wynikające ze zbiorczych informacji z ewidencji sprzedaży z kas fiskalnych.
Ta akurat propozycja jest odbierana pozytywnie.
2. Faktury wystawiane za przejazd autostradą lub w formie biletu
Podobne zasady mają dotyczyć też faktur za przejazd autostradą lub wystawianych w formie biletu. Zatem w celu ułatwienia obowiązków ewidencyjnych doprecyzowano kwestię dotyczącą zbiorczego wykazywania faktur dokumentujących przejazd autostradą płatną lub przejazd na dowolną odległość, wystawianych w formie biletu jednorazowego przez podatników uprawnionych do świadczenia usług polegających na przewozie osób: kolejami normalnotorowymi, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami. Proponowane zmiany także stanowią uproszczenie i mają ułatwić podatnikom wywiązywanie się z obowiązków ewidencyjnych.
3. Oznaczenia GTU
W celu wyeliminowania różnic pomiędzy dokumentacją techniczną (strukturą JPK_VAT z deklaracją), a wskazanymi w rozporządzeniu oznaczeniami zmieniono sposób oznaczeń z oznaczeń typu „01” do „13” na „GTU_01” do „GTU_13”. W § ١٠ ust. ٣ pkt ١ lit. a rozporządzenia doprecyzowano, że oznaczenie „GTU_01” dotyczy napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, oznaczonych kodami CN 2203-2208. Innymi słowy, odwołanie do przepisów ustawy o podatku akcyzowym zastąpiono definicją napojów alkoholowych opartą na kodach nomenklatury scalonej CN.
W § 10 ust. 3 pkt 1 lit. c rozporządzenia doprecyzowano, że oznaczenie „GTU_03” nie obejmuje swoim zakresem olejów opałowych wymienionych w lit. b § 10 w ust. 3 pkt 1, tzn. tych, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy i podlegających oznaczeniu „GTU_02”. Proponowana zmiana ma służyć wyeliminowaniu wątpliwości co do podwójnego przypisywania oznaczeń, tj. GTU_02 i GTU_03 dla tych samych dostaw oleju opałowego.
W § 10 ust. 3 pkt 1 lit. f rozporządzenia wyjaśniono, że dostawa folii typu stretch wymienionej w poz. 9 załącznika nr 15 do ustawy o VAT, jeżeli stanowi odrębną dostawę poza dostawą urządzeń elektronicznych oraz części do nich, również winna być oznaczana „GTU_06”.
W § 10 ust. 3 pkt 1 lit. g rozporządzenia doprecyzowano kwestię, że oznaczenie „GTU_07” odnosi się do wszystkich pojazdów, a nie tylko samochodowych, oraz części do tych pojazdów, które zostały wymienione w Nomenklaturze Scalonej wyłącznie o kodach CN 8701–8708.
W § 10 w ust. 3 pkt 1 lit. h rozporządzenia, z uwagi na zmianę brzmienia załącznika nr 12 do ustawy o VAT, proponuje się wskazanie, że oznaczenie „GTU_08” dotyczy metali szlachetnych oraz nieszlachetnych wyłącznie określonych w poz. 1 załącznika nr 12 do ustawy.
W § 10 w ust. 3 pkt 1 lit. i rozporządzenia – zaproponowano, by oznaczeniu „GTU_09” miały podlegać inne towary, niż te wskazane w art. 37av ust. 1 ustawy z 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne. Ma temu służyć usunięcie sformułowania „leków oraz wyrobów medycznych”. Oznaczenie „GTU_09” dotyczy bowiem tylko produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, objętych obowiązkiem zgłoszenia, które zostały ujęte w wykazie produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych zagrożonych brakiem dostępności na terytorium Polski.
W § 10 ust. 3 pkt 1 lit. j rozporządzenia dookreślono, że oznaczenie „GTU_10” dotyczy nie tylko budynków, budowli i gruntów, ale również ich części i udziałów w prawie własności. W praktyce zatem nowelizacja miałaby duże znaczenie dla sprzedaży nieruchomości w postaci lokali.
W § 10 ust. 3 pkt 2 lit. b rozporządzenia w celu wyjaśnienia wątpliwości interpretacyjnych co do usług o charakterze niematerialnym objętych oznaczeniem „GTU_12” – odwołano się wprost do klasyfikacji CN i PKWiU.
Zdecydowano się na to, że oznaczenie to obejmie wprost usługi o charakterze niematerialnym, tj. wyłącznie:
- doradcze, w tym doradztwo prawne i podatkowe, doradztwo związane z zarządzaniem (PKWiU 62.02.1, 62.02.2, 66.19.91, 69.20.3, 70.22.11, 70.22.12, 70.22.13, 70.22.14, 70.22.15, 70.22.16, 70.22.3, 71.11.24, 71.11.42, 71.12.11, 71.12.31, 74.90.13, 74.90.15, 74.90.19);
- księgowe (PKWiU 69.20.1, 69.20.2);
- prawne (PKWiU 69.1);
- zarządcze (PKWiU 62.03, 63.11.12, 66.11.19, 66.30, 68.32, 69.20.4, 70.22.17, 70.22.2, 90.02.19.1);
- firm centralnych (PKWiU 70.1);
- marketingowe lub reklamowe (PKWiU 73.1);
- badania rynku i opinii publicznej (PKWiU 73.2);
- badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU 72);
- usług szkoleniowych (PKWiU 85.5).
Nadto w projekcie, w celu uproszczenia obowiązków ewidencyjnych, uznano że czynności udokumentowane dokumentem zbiorczym wewnętrznym zawierającym sprzedaż z kas rejestrujących „RO” i dokumentem wewnętrznym „WEW” nie będą oznaczane GTU.
4. Oznaczenia „TP”
W § 10 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia proponuje się zmianę brzmienia przepisu – w ten sposób, że oznaczenie „TP” odnosiłoby się do dostawy towarów lub świadczenia usług dla podmiotu powiązanego, w których łączna kwota należności ogółem przekracza kwotę 15.000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, przy czym do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania. Zmiana ta ma prowadzić do uproszczenia w wykonywaniu obowiązków ewidencyjnych, by wyeliminować konieczność oznaczania transakcji, które nie miałyby adekwatnego znaczenia dla celów analitycznych i kontrolnych administracji skarbowej. Stąd próg kwotowy dla wykazywania tego typu transakcji.
Jednocześnie w § 10 rozporządzenia dodano ust. 4b, gdzie określono, co uznaje się za transakcję zawartą pomiędzy podmiotami powiązanymi. Odwołano się tu do powiązań, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, czyli powiązania w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 11a ust. 1 pkt 4 i pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
W § 10 rozporządzenia dodano także ust. 4c, z którego wynika wyłączenie obowiązku zastosowania oznaczenia „TP” w razie dostawy towarów oraz świadczenia usług, jeżeli powiązania pomiędzy nabywcą, a dokonującym dostawy towarów bądź usługodawcą wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego bądź ich związkami.
5. Oznaczenia MPP
W § 11 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia zaproponowano uregulowanie, że oznaczenie „MPP” w ewidencji zakupu dotyczy wszystkich transakcji objętych mechanizmem podzielonej płatności, a więc nie tylko objętych obowiązkiem stosowania tego mechanizmu, ale też i tych, w przypadku których mechanizm podzielonej płatności stosowany jest dobrowolnie.
Ta propozycja wywołuje pewne obawy i kontrowersje. Chodzi bowiem o to, że podatnik przed złożeniem pliku JPK musiałby sprawdzać każdą fakturę, czy przypadkiem nie została przez nabywcę klienta opłacona przy zastosowaniu mechanizmu split payment. Nadto zapłata z zastosowaniem dobrowolnego mechanizmu może np. nastąpić po terminie złożenia pliku.
6. Próba wyeliminowania wątpliwości dotyczących wykazywania w ewidencji zakupu korekt in minus
W § 11 rozporządzenia dodano ust. 9, gdzie proponuje się wprowadzenie rozwiązania, aby zmniejszenie podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 19a ustawy, mogło być wykazane w ewidencji na podstawie dokumentu wewnętrznego z oznaczeniem „WEW”.
7. Wejście w życie nowych przepisów
Większość zmian miałaby zastosowanie, począwszy już od „rozliczenia składanego za kwiecień” (czyli w pliku JPK składanym już maju 2021 r.).
Przepisy w zakresie faktur uproszczonych miałyby wejść w życie z dniem 1 lipca 2021 r., ponieważ do 30 czerwca 2021 r. obowiązuje przepis § 11a, który reguluje kwestię zbiorczego ujmowania w ewidencji paragonów z NIP do kwoty 450 zł uznanych za faktury uproszczone.
Jest też przepis przejściowy, traktujący o tym, że dotychczasowe struktury JPK_VAT z deklaracją, tj. JPK_V7M i JPK_V7K, można stosować przez 6 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia zmieniającego. Niestety, chodzi bardziej o kwestie techniczne (stosowanie starego wzoru), niż o możliwość stosowania przez tyle czasu dotychczasowych zasad.
- Rozporządzenie ministra finansów, inwestycji i rozwoju z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. poz. 1988, ze zm.).
- Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.).
- Art. 23m ust. 1 pkt 5 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1426 ze zm.).
- Art. 11a ust. 1 pkt 5 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1406 ze zm.).