Ważny wyrok WSA o znaczeniu decyzji wydanej dla kontrahenta podatnika

W związku z wyrokiem TSUE podatnik wystąpił w 2020 roku do dyrektora IAS z wnioskiem o wznowienie postępowania podatkowego zakończonego ostateczną decyzją tego organu z 2014 roku. Organ odmówił uwzględnienia wniosku, bo jego zdaniem dowody pochodzące z postępowań prowadzonych wobec kontrahentów strony nie stanowiły jednak przesądzającego materiału dowodowego, na którym organy podatkowe oparły swoje rozstrzygnięcie.

Sprawa podatnika w postępowaniu instancyjnym została zakończona decyzją, zaś WSA w Gdańsku wyrokiem z 2015 r. (sygn. akt I SA/Gd 998/14) oddalił skargę podatnika na decyzję, z kolei NSA wyrokiem z 2017 r. (sygn. akt I FSK 48/16) – skargę kasacyjną podatnika.

WSA w Gdańsku oddalił skargę podatnika również na decyzję wydaną po wznowieniu postępowania. Zauważył bowiem m.in., że przepisy polskiej Ordynacji podatkowej nie przewidują, wzorem prawa węgierskiego, związania organów decyzjami wydanymi wobec kontrahentów podatnika (tymczasem TSUE orzekał w sprawie węgierskiego podatnika). Zdaniem WSA organy podatkowe (w sprawie zakończonej w 2014 roku decyzją) włączyły do akt sprawy materiały zgromadzone w innych postępowaniach w zakresie, w jakim to było niezbędne do dokonania ustaleń dotyczących bezpośrednio skarżącej i jej sytuacji prawnopodatkowej.

W analizowanej sprawie – inaczej niż w sprawie poddanej ocenie TSUE – organy podatkowe przeprowadziły wobec podatnika odrębne i samodzielne postępowanie dowodowe. Dokumenty włączone z innych postępowań nie były jedynymi i przesądzającymi dowodami branymi pod uwagę przy rozstrzygnięciu sprawy i zostały ocenione łącznie z innymi dowodami w ramach swobodnej oceny dowodów.

Sąd nie podzielił zapatrywania, że organy podatkowe są obowiązane do zapewnienia wglądu do pełnych akt z wszystkich postępowań toczących się wobec innych podatników, występujących na wcześniejszych, także odległych etapach obrotu, co do których strona nie tylko nie miała wiedzy, ale też nawet pośredniego kontaktu. Podatnik winien mieć możliwość dostępu do dowodów znajdujących się w aktach sprawy, także tych zaczerpniętych z odrębnych postępowań, na których organ podatkowy zamierza oprzeć swoją decyzję, a więc tych, które będą stanowiły podstawę faktyczną rozstrzygnięcia. W pozostałym zakresie podatnik ma prawo do wglądu do innych dowodów, na swój wniosek, o ile należycie uzasadni to żądanie.

Końcowo WSA wyjaśnił, że (…) „Odmiennie niż w postępowaniu, na tle którego wydano orzeczenie o sygn. akt C-189/18, w niniejszej sprawie organ nie zaprezentował stronie streszczeń, lecz włączył do akt zarówno decyzje podatkowe, jak również istotną część materiałów wykorzystanych w tych pobocznych sprawach. W aktach postępowania prowadzonego wobec skarżącej znajdują się dowody, na których oparły się organy wydające decyzje wobec kontrahentów. Przebieg postępowania prowadzonego wobec skarżącej nie przystaje więc do okoliczności będących podstawą wydania wyroku w sprawie o sygn. akt C-189/1 8”.