Odliczenie podatku

Jak opisano wcześniej, prawo do odliczenia podatku naliczonego jest podstawowym elementem podatku od towarów i usług, jest to też podstawowe uprawnienie każdego podatnika VAT. Niestety ustawodawca wprowadza pewne ograniczenia w odniesieniu do tej zasady. Chodzi tutaj zarówno o ograniczenia natury merytorycznej (czyli określa przypadki, wyjątkowe sytuacje, w których podatnik jednak nie ma prawa do dokonania odliczenia), jak również ograniczenia natury formalnej (wymagania związane z koniecznością rejestracji danego podmiotu jako podatnika VAT, która to rejestracja jest konieczna, aby zrealizować przysługujące podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego).   

Pierwszym i najważniejszym ograniczeniem prawa do odliczenia jest fakt, że prawo to przysługuje podatnikowi tylko i wyłącznie wtedy, kiedy jego zakupy są związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. W myśl regulacji prawnej, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Prezentowana zasada rozliczania podatku naliczonego dotyczy nabycia towarów i usług służących wykonywaniu czynności opodatkowanych, czyli mówiąc potocznie, sprzedawanych na terenie kraju przy uwzględnieniu określonej stawki podatku. Naliczenie podatku należnego na krajową dostawę lub świadczenie usług w większości przypadków będzie pociągało za sobą obowiązek zapłaty podatku należnego (o ile jest wyższy aniżeli podatek naliczony).

Nieco inaczej sytuacja będzie się prezentowała w przypadku, gdy podatnik będzie wykonywał dostawy zagraniczne np. będzie dokonywał wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. W takim wypadku dokonanie transakcji będzie opodatkowane stawką 0%, czyli nie będzie za sobą pociągło obowiązku zapłaty podatku należnego. Sytuacja ta rodzi pytanie – czy podatnik będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z takimi transakcjami?

Zgodnie z treścią ustawy o VAT podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju. Warunkiem takiego odliczenia jest ustalenie, że kwoty tego podatku naliczonego mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju. Dodatkowo podatnik powinien posiadać dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Kolejnym przypadkiem, w którym dana czynność nie będzie za sobą pociągała obowiązku odprowadzenia podatku należnego, ale będzie dawała prawo do odliczenia podatku naliczonego jest dostawa towarów, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT. Jest to nieodpłatna dostawa towarów spożywczych dla organizacji pożytku publicznego, które zużywają te towary na realizację prowadzonej przez nie działalności charytatywnej. W przypadku tego rodzaju przekazania, podatnik VAT korzysta ze zwolnienia z obowiązku naliczenia podatku należnego. Natomiast niezależnie od tego, będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od tych nabyć. 

Podobna zasada dotyczy szeroko pojętych usług finansowych czy ubezpieczeniowych, czyli zwolnionych z VAT w przypadku, gdy miejscem świadczenia tych usług zgodnie z art. 28b lub art. 28l ustawy o VAT jest terytorium państwa trzeciego lub gdy usługi dotyczą bezpośrednio towarów eksportowanych, pod warunkiem, że podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Przepisy ustawy o VAT precyzują szczegółowo jakie kwoty stanowią kwotę podatku naliczonego, a należą do nich:

1. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

• Nabycia towarów i usług.

Kwoty podatku naliczonego znajdujące się na fakturach, które dokumentują zakup towarów lub usług wykorzystywanych przez podatnika do prowadzonej działalności opodatkowanej, są kwotami podatku naliczonego, które podatnik ma prawo odliczyć od podatku należnego.

• Dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Drugi punkt mówi o fakturach zaliczkowych. Ustawodawca stwierdził, że również faktury dokumentujące zapłatę należności jeszcze przed nabyciem towaru lub usługi, czyli jeszcze przed wykonaniem czynności, również dają prawo do odliczenia znajdującego się na nich podatku naliczonego.

1. W przypadku importu towarów – kwota:

• Podatku wynikająca z otrzymanego dokumentu celnego.

W przypadku importu (o czym szerzej była mowa w komentarzu do 33 i następnych) podstawa opodatkowania liczona jest w nieco inny sposób aniżeli w przypadku dostaw krajowych, czy też dostaw wewnątrzwspólnotowych. W związku z tym, również prawo do odliczenia będzie wynikało nie z faktury, ale z dokumentu celnego.

• Podatku należnego w przypadku, o którym mowa w art. 33a.

Art. 33a dotyczy towarów objętych szczególnymi procedurami celnymi (szerzej były one omówione w komentarzy do art. 33a). Należy w tym miejscu przypomnieć, że komentowany przepis dotyczy podatku naliczonego. Czynność importu pociąga za sobą obowiązek podatkowy w podatku należnym, ale również daje podatnikowi prawo do odliczenia tego podatku należnego w deklaracji podatkowej. W związku z powyższym w myśl komentowanej regulacji kwota podatku należnego stanowi równocześnie kwotę podatku naliczonego.

• Wynikająca z deklaracji importowej w przypadku, o którym mowa w art. 33b.

1. Zryczałtowany zwrot podatku, o którym mowa w art. 116 ust. 6.

W przypadku rolników ryczałtowych kwoty podatku naliczonego nie stanowią całości podatku naliczonego, znajdującego się na fakturach dokumentujących zakupy. Rolnik ryczałtowy ma bowiem prawo do zwrotu tylko zryczałtowanej kwoty podatku naliczonego. Mechanizm taki został stworzony po to, aby uprościć rozliczanie się rolników z VAT. Z tego też względu rolnikowi ryczałtowemu nie przysługuje prawo do odliczenia całości VAT na fakturach, ale tylko zryczałtowanej kwoty.

4. Kwota podatku należnego z tytułu:

• Świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 lub 8 podatnikiem jest ich usługobiorca.

Wymienione regulacje art. 17 ustawy o VAT dotyczą świadczonych usług objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia. Mechanizm ten polega na tym, że kupujący usługę (zakres usług objętych tym sposobem opodatkowania został szczegółowo omówiony w komentarzu do art. 17), zobowiązany jest naliczyć w związku z tym zakupem podatek należny, zachowuje się w taki sposób w jaki normalnie zachowuje się sprzedawca. Jednocześnie w związku z naliczeniem podatku należnego przysługuje mu prawo do odliczenia tej kwoty podatku jako podatku naliczonego. Prowadzi to do skutku jaki zostałby osiągnięty w normalnym obrocie, kiedy kupujący miałby prawo do odliczenia podatku naliczonego, z tym, że nie następuje w tym wypadku faktyczny przepływ gotówki do sprzedawcy.

• Dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 lub 7 podatnikiem jest ich nabywca.

Również i przepis art. 17 ust. 1 pkt 5 i 7 określa zasady objęcia dostaw niektórych towarów mechanizmem odwrotnego obciążenia. W związku z tym tutaj podobnie jak w poprzednim punkcie kupujący będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego, który jest odpowiednikiem podatku należnego naliczonego przez niego od tej transakcji.

• Wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 9.

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów podobnie jak ww. czynności jest objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia, a co za tym idzie nabywca ma obowiązek naliczyć podatek należny, ale też ma prawo do odliczenia tego podatku jako podatku naliczonego.

• Wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 11.

Ta regulacja dotyczy wewnątrzwspólnotowego przemieszczenia towarów należących do podatnika. Tego rodzaju przemieszczenie w określonych przypadkach traktowane będzie jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Będzie więc za sobą pociągało obowiązek naliczenia podatku należnego i prawo do odliczenia podatku naliczonego.

• Różnica podatku, o której mowa w art. 30c ust. 2 i art. 37.

Wymienione przepisy określają zasady ustalania podstawy opodatkowania z tytułu importu.

5. U podatnika, o którym mowa w art. 16 kwota stanowiąca równowartość 23% kwoty należnej z tytułu dostawy nowego środka transportu, nie wyższa jednak niż kwota podatku zawartego w fakturze stwierdzającej nabycie tego środka lub dokumencie celnym, albo podatku zapłaconego przez tego podatnika od wewnątrzwspólnotowego nabycia tego środka.

Jest to norma prawna określająca wysokość podatku naliczonego w przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia nowego środka transportu. Takie nabycie traktowane jest jako transakcja wewnątrzwspólnotowa nawet w sytuacji, w której nie jest dokonywana przez podatnika VAT. Pociąga za sobą skutki takie same jak w ww. opisanych przypadkach transakcji objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia. 

Ustawa wprowadza pewne wyjątki od zasady, w myśl której podatnik ma prawo do odliczenia całości podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupowych. Do wyjątków tych należą:

• opodatkowanie w formie zryczałtowanej usług taksówek osobowych na zasadach określonych w art. 114 ustawy o VAT,
• opodatkowanie na zasadach VAT marża usług turystycznych nabytych dla bezpośredniej korzyści turysty, określone w treści art. 119 ust. 4 ustawy o VAT,
• opodatkowanie metodą VAT marża dzieł sztuki i towarów używanych na zasadach określonych w art. 120 ust. 17 i 19 ustawy o VAT,
• zasady opodatkowania nabycia złota inwestycyjnego określone w art. 124 ustawy o VAT.

W podatku od towarów i usług fundamentalnym prawem każdego z podatników jest prawo do odliczenia podatku naliczonego. Jest ono ściśle związane z zasadą neutralności tego podatku. Sytuacja nie budzi większych wątpliwości, jeżeli podatnik wykonuje wyłącznie czynności opodatkowane. W takich przypadkach, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia całego VAT naliczonego na wszystkich fakturach zakupowych (oczywiście z wyjątkiem wyraźnie wymienionych w przepisach). Bardziej skomplikowane zasady rozliczenia będą miały miejsce wtedy, kiedy podatnik wykonywał będzie zarówno czynności opodatkowane VAT (obojętne wg jakiej stawki) i czynności zwolnione z VAT (np. na podstawie art. 43 ustawy o VAT), bądź też będzie wykonywał czynności opodatkowane i innego rodzaju czynności, które w ogóle nie podlegają przepisom ustawy o VAT.

Przykładem proporcjonalnego rozliczenia podatku naliczonego może być sytuacja, w której np. organizacje pozarządowe realizują działalność opodatkowaną, polegającą na sprzedaży biletów, (czyli opodatkowaną stawką 8%), a oprócz tego realizują jeszcze działalność nieopodatkowaną, finansowaną z dotacji w formie np.  zajęć sportowych (czyli pozostającą w ogóle poza zakresem ustawy o VAT. W takiej sytuacji organizacja będzie miało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupowych, związanych ze sprzedażą biletów, natomiast nie będzie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego od faktur zakupowych, związanych z realizacją zadań sfinansowanych dotacją.

Sytuacja będzie mniej skomplikowana o ile podatnik będzie w stanie podzielić faktury zakupowe na te, które są związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych i te, które są związane z pozostałą działalnością. Bardziej skomplikowana będzie sytuacja, w której podatnik nie będzie w stanie wyraźnie i jednoznacznie rozdzielić faktur na te, które są związane z działalnością opodatkowaną i te, które są związane z działalnością nieopodatkowaną.

Z tego właśnie powodu ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie norm prawnych określających, jak w sytuacjach podobnych do przedstawionej podatnik powinien rozliczać kwoty podatku naliczonego. Zgodnie z komentowanym przepisem, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze „sposobem określenia proporcji” – czyli ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej. Ustalenie proporcji, według której dokonujemy odliczenia podatku naliczonego, będzie miało miejsce tylko w sytuacji, w której przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe. Jednocześnie przepis ten nie będzie miał zastosowania do czynności przekazania towarów lub świadczenia usług na cele osobiste podatników określone w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz art. 8 ust. 5 ustawy o VAT.

Ustawa wprowadza kilka możliwych sposobów ustalenia proporcji. Wybrany przez podatnika sposób powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Zgodnie z przepisem, sposób określenia proporcji zostanie uznany za najlepiej odpowiadający specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1) zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego, proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

2) obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza.

Omawiana regulacja wydaje się nie być do końca bezpieczna dla podatników, stwarza bowiem duże pole do uznania przez organy podatkowe sposobu określenia proporcji za nieprawidłowy – nie odpowiadający specyfice działalności podatnika. 

Komentowana norma prawna wskazuje też na przykładowe dane, przy pomocy których podatnik ma prawo ustalić proporcję do odliczania podatku naliczonego. Przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1) średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;

2) średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;

3) roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;

4) średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

Techniczny sposób ustalania proporcji – dla przykładu ustalanie proporcji poprzez porównanie wielkości obrotów z poszczególnych typów działalności – będzie polegał na stworzenie ułamka, w którym w liczniku znajdzie się obrót wynikający z działalności gospodarczej, a w mianowniku obrót z działalności gospodarczej, powiększony o otrzymane przychody z innej działalności. Wielkości kwot do ustalenia proporcji przyjmuje się na podstawie danych za poprzedni rok podatkowy. Jeżeli natomiast będziemy mieli do czynienia z podatnikiem rozpoczynającym w danym roku wykonywanie działalności, w celu obliczenia proporcji przyjmuje dane wyliczone szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu.

Podobnie według prognoz będziemy wyliczać proporcję, jeżeli podatnik uzna, że w odniesieniu do wykonywanej przez niego działalności dane za poprzedni rok podatkowy byłyby niereprezentatywne. Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym i zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Ustawa określa również szczególny sposób ustalania kwoty podatku naliczonego, jeżeli podatnik ponosi nakłady na nabycie/wytworzenie nieruchomości, stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, w sytuacji, gdy nieruchomość ta jest wykorzystywana zarówno do celów działalności gospodarczej, jak i do celów osobistych. W takim wypadku, jeżeli przypisanie kwot nakładów w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość jest wykorzystywana do celów działalności gospodarczej.

Dodatkowo, w przypadku niektórych jednostek (w szczególności chodzi tu o jednostki samorządu terytorialnego) wskazać należy na istnienie szczegółowych regulacji, a mianowicie rozporządzenia ministra finansów z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników. Jest to rozporządzenie, które szczegółowo określa sposób ustalania prewspółczynnika w przypadku niektórych jednostek, takich jak:

• jednostki samorządu terytorialnego, (z zastrzeżeniem, że w przypadku tych jednostek prewspółczynnik jest odrębnie określany dla poszczególnych ich jednostek organizacyjnych),
• samorządowe instytucje kultury,
• państwowe instytucje kultury,
• uczelnie publiczne,
• instytuty badawcze.

Podkreślić należy, że zasady ustalania proporcji określone w przedstawionym rozporządzeniu nie muszą być stosowane obowiązkowo. Jeżeli bowiem podatnik, objęty przepisami tego rozporządzenia, uzna, że wskazany sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.

Artykuł 167 dyrektywy 2006/112/WE

Prawo do odliczenia powstaje w momencie, gdy podatek, który podlega odliczeniu, staje się wymagalny.

Artykuł 168 dyrektywy 2006/112/WE

Jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia następujących kwot od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić:

a) VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika;

b) VAT należnego od transakcji uznanych za dostawy towarów i świadczenie usług zgodnie z art. 18 lit. a) i art. 27;

c) VAT należnego od wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b) pkt (i);

d) VAT należnego od transakcji uznanych za wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów zgodnie z art. 21 i 22;

e) VAT należnego lub zapłaconego z tytułu importu towarów na terytorium tego państwa członkowskiego.

Artykuł 168a dyrektywy 2006/112/WE

1. W przypadku nieruchomości stanowiącej część majątku przedsiębiorstwa danego podatnika i wykorzystywanej zarówno do celów prowadzonej przez tego podatnika działalności, jak i do celów prywatnych podatnika lub jego pracowników, lub bardziej ogólnie, do celów innych niż prowadzona przez podatnika działalność, VAT od wydatków związanych z taką nieruchomością podlega odliczeniu zgodnie z zasadami określonymi w art. 167, 168, 169 i 173 wyłącznie do wysokości udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość została wykorzystana do celów działalności prowadzonej przez podatnika.

W drodze odstępstwa od art. 26, zmiany w udziale procentowym wykorzystania nieruchomości, o której mowa w akapicie pierwszym, są uwzględniane zgodnie z zasadami przewidzianymi w art. 184–192 zgodnie z ich zastosowaniem w odnośnym państwie członkowskim.

2. Państwa członkowskie mogą również stosować ust. 1 w odniesieniu do VAT od wydatków związanych z innymi określonymi rzeczami stanowiącymi część majątku przedsiębiorstwa.

Artykuł 169 dyrektywy 2006/112/WE

Poza prawem do odliczenia, o którym mowa w art. 168, podatnik ma prawo do odliczenia VAT określonego w tym artykule, jeżeli towary i usługi są wykorzystywane do następujących celów:

a) transakcji podatnika związanych z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, dokonywanych poza terytorium państwa członkowskiego, w którym podatek jest należny lub został zapłacony, w odniesieniu do których VAT podlegałby odliczeniu, gdyby zostały one dokonane na terytorium tego państwa członkowskiego;

b) transakcji podatnika, które są zwolnione zgodnie z art. 138, 142 i 144, art. 146–149, art. 151, 152, 153 i 156, art. 157 ust. 1 lit. b) oraz art. 158–161 i art. 164;

c) transakcji podatnika, które są zwolnione zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. a) - f), jeżeli nabywca ma siedzibę poza Wspólnotą lub jeżeli transakcje te są bezpośrednio związane z towarami, które mają być przedmiotem eksportu poza Wspólnotę.

Artykuł 172 dyrektywy 2006/112/WE

1. Każda osoba uznana za podatnika w związku z okazjonalną dostawą nowego środka transportu na warunkach przewidzianych w art. 138 ust. 1 i ust. 2 lit. a) ma prawo do odliczenia w państwie członkowskim, w którym dokonywana jest dostawa, VAT wliczonego w cenę nabycia lub zapłaconego z tytułu importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia tego środka transportu, do kwoty nieprzekraczającej wysokości VAT, który podatnik byłby zobowiązany zapłacić, gdyby dostawa nie była zwolniona.

Prawo do odliczenia powstaje i może zostać wykonane dopiero w momencie dostawy nowego środka transportu.

2. Państwa członkowskie określają szczegółowe przepisy wykonawcze dla ust. 1.

Artykuł 178 dyrektywy 2006/112/WE

W celu skorzystania z prawa do odliczenia, podatnik musi spełnić następujące warunki:

a) w celu dokonania odliczenia, o którym mowa w art. 168 lit. a), w odniesieniu do dostaw towarów lub świadczenia usług, musi posiadać fakturę sporządzoną zgodnie z tytułem XI rozdział 3 sekcje 3–6;

b) w celu dokonania odliczenia, o którym mowa w art. 168 lit. b), w odniesieniu do transakcji uznawanych za dostawy towarów i świadczenie usług, musi dopełnić formalności określonych przez każde państwo członkowskie;

c) w celu dokonania odliczenia, o którym mowa w art. 168 lit. c), w odniesieniu do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, musi uwzględnić w deklaracji VAT przewidzianej w art. 250 wszystkie dane niezbędne do obliczenia VAT należnego z tytułu dokonanych przez niego wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów oraz posiadać fakturę sporządzoną zgodnie z tytułem XI rozdział 3 sekcje 3–5;

d) w celu dokonania odliczenia, o którym mowa w art. 168 lit. d), w odniesieniu do transakcji uznawanych za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, musi dopełnić formalności określonych przez każde państwo członkowskie;

e) w celu dokonania odliczenia, o którym mowa w art. 168 lit. e), w odniesieniu do importu towarów, musi posiadać dokument importowy, w którym podatnik jest wskazany jako odbiorca lub importer i w którym określona jest kwota VAT należnego lub informacje w nim zawarte pozwalają na jej obliczenie;

f) jeśli podatnik jest zobowiązany do zapłaty VAT jako usługobiorca lub nabywca, w przypadku gdy zastosowanie mają art. 194–197 i art. 199, musi dopełnić formalności określonych przez każde państwo członkowskie.

Artykuł 179 dyrektywy 2006/112/WE

Podatnik dokonuje odliczenia poprzez potrącenie od całkowitej kwoty VAT należnego za dany okres rozliczeniowy, kwoty VAT dającej w tym samym okresie prawo do odliczenia stosowane zgodnie z art. 178.

Państwa członkowskie mogą, jednakże wymagać od podatników dokonujących okazjonalnych transakcji, o których mowa w art. 12, stosowania prawa do odliczenia dopiero w momencie dostawy.

Artykuł 180 dyrektywy 2006/112/WE

Państwa członkowskie mogą zezwolić podatnikowi na dokonanie odliczenia, którego nie dokonał zgodnie z art. 178 i 179.

Artykuł 181 dyrektywy 2006/112/WE

Państwa członkowskie mogą zezwolić podatnikowi, który nie posiada faktury sporządzonej zgodnie z tytułem XI rozdział 3 sekcje 3–5, na dokonanie odliczenia, o którym mowa w art. 168 lit. c), w odniesieniu do dokonanych przez niego wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów.

Artykuł 182 dyrektywy 2006/112/WE

Państwa członkowskie określają warunki i szczegółowe przepisy wykonawcze dla art. 180 i 181.

Artykuł 184 dyrektywy 2006/112/WE

Wstępne odliczenie podlega korekcie, jeżeli jego kwota jest wyższa lub niższa od kwoty odliczenia przysługującej podatnikowi.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 13 listopada 2013 r. I FSK 1606/12; GP 2013/221/2, LEX nr 1385954

Można potrącić daninę z faktur dokumentujących wydatki marketingowe poniesione na upowszechnienie wśród uczniów wiedzy, jak bezpiecznie korzystać z energii elektrycznej. Są one pośrednio związane z działalnością opodatkowaną spółki – dystrybutora prądu.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 19 marca 2014 r. III SA/Wa 2771/13 LEX nr 1488873

Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi służy prawo do obniżenia kwoty podatku od towarów i usług należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego w fakturach wystawionych przez kancelarię prawną za usługi prawne świadczone w sprawie ochrony dobrego imienia podatnika, w ramach postępowania sądowego oraz ugody pozasądowej, w części służącej prowadzonej przez podatnika działalności opodatkowanej.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 23 marca 2017 r., I FSK 1458/15, GP.2017/67.3  

Budowa strefy dla dzieci, mimo że w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR), nie ma związku z czynnościami opodatkowanymi.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 2 lipca 2009 r., I FSK 876/08, LEX nr 607695

1. Jeżeli na podstawie umów zawartych przez spółkę jej partnerzy świadczyli usługi kontrahentom spółki, to były one wykonywane w imieniu i na rachunek spółki, a nie przez poszczególnych partnerów we własnym imieniu i na własny rachunek. Zatem, jeżeli za te same usługi fakturę kontrahentom wystawiała spółka, a następnie poszczególni partnerzy wystawiali za te usługi fakturę dla spółki jako jej "podwykonawcy", to nie ulega wątpliwości, że faktury wystawiane przez partnerów stwierdzały czynności, które nie zostały wykonane.

2. Cechą wyróżniającą spółkę partnerską jest współdziałanie w celu wykonywania wolnego zawodu, a na partnerach ciąży obowiązek wniesienia całej ich profesjonalnej pracy do spółki. Z tego też względu wynagrodzenie za świadczenie pomocy prawnej przez doradcę podatkowego, wykonującego zawód w spółce partnerskiej, jest należnością spółki, a nie partnera. To z kolei pozwala przyjąć, że oprócz działalności wykonywanej w spółce partnerskiej partner nie może podejmować czynności, które należą do przedmiotu działalności spółki.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 23 stycznia 2015 r., III SA/Gl 936/14, GP KiPod 2015/173/4

Spółka, która kupiła towary objęte odwrotnym obciążeniem, musi rozliczyć VAT. Skoro sprzedawca wystawił fakturę z kwotą VAT, to jest ona nieprawidłowa. Nabywca nie może więc odliczyć VAT z błędnie wystawionej faktury.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 13 listopada 2014 r. I SA/Gd 1104/14, LEX nr 1548279  

W przypadku, gdy kwota z tytułu dostawy jest należnością odrębną od kwoty kaucji i podlega rozliczeniu we wskazanym w umowie okresie czasu w zależności od ilości dostarczonych zużytych części zamiennych, to kaucja ta nie jest elementem cenotwórczym. Kaucja ma co do zasady charakter gwarancyjny, a nie cenotwórczy. Jeśli jest oddawana kontrahentowi po wykonaniu umowy, to nie stanowi podstawy opodatkowania.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 27 marca 2014 r., C-151/13, ZOTSiS 2014/3/I-185  

2. Artykuł 11 część A ust. 1 lit. a) szóstej dyrektywy, a także art. 73 dyrektywy 2006/112/WE należy interpretować w ten sposób, że płatność ryczałtowa stanowi świadczenie wypłacane w zamian za świadczenia z tytułu opieki zdrowotnej udzielane odpłatnie przez zakład opiekuńczo-leczniczy dla osób niesamodzielnych w podeszłym wieku na rzecz jego pensjonariuszy i wchodzi tym samym w zakres opodatkowania podatkiem od wartości dodanej.

W istocie, po pierwsze, świadczenie usług jest odpłatne w rozumieniu art. 2 pkt 1 tej dyrektywy, a zatem podlega opodatkowaniu wyłącznie, jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w trakcie którego dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych, a wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi rzeczywistą równowartość usługi świadczonej na rzecz usługobiorcy. Po drugie, podstawą opodatkowania świadczenia usług jest w każdym wypadku wszystko, co składa się na świadczenie wzajemne.

W tym względzie nie jest konieczne, aby świadczenie wzajemne za tą usługę było uzyskane bezpośrednio od jej odbiorcy, lecz świadczenie wzajemne może pochodzić także od osoby trzeciej.

W przypadku gdy rozpatrywane świadczenie usług charakteryzuje się w szczególności ciągłą gotowością usługodawcy do udzielenia w odpowiednim momencie świadczeń z tytułu opieki zdrowotnej wymaganych przez pensjonariuszy, to aby uznać, że istnieje bezpośredni związek pomiędzy wspomnianym świadczeniem a otrzymywanym w zamian świadczeniem wzajemnym, nie jest konieczne ustalenie, że zapłata odnosi się do zindywidualizowanego i ściśle określonego świadczenia z tytułu opieki zdrowotnej udzielonego na żądanie pensjonariusza. W konsekwencji okoliczność, że świadczenia z tytułu opieki zdrowotnej udzielane pensjonariuszom nie są ani z góry określone, ani zindywidualizowane oraz że wynagrodzenie jest wypłacane w formie dotacji, również nie ma wpływu na bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usług a otrzymanym w zamian świadczeniem, którego kwota jest określona z góry i zgodnie z ustalonymi kryteriami.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 26 października 2016 r. III SA/Wa 2213/15, LEX nr 2142464  

1. Artykuł 42 ust. 12a ustawy o VAT upoważnia podatnika, który dokonał wcześniej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów i wykazał sprzedaż krajową w następnym miesiącu, ze względu na brak dokumentacji potwierdzającej ten fakt, do wykazania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów ze stawką 0% w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za okres rozliczeniowy, w którym dostawa ta została dokonana, i dokonania korekty deklaracji podatkowej oraz odpowiednio informacji podsumowującej, o której mowa w art. 100 ust. 1.

2. Artykuł 15 ust. 1 ustawy o VAT nie wprowadza odrębnej definicji podatnika, co oznacza, że za podatnika w rozumieniu tego przepisu uznać należy każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą (w rozumieniu ustawy), niezależnie od tego, gdzie ma on "rezydencję" podatkową, co oznacza, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego w takiej sytuacji przysługuje zarówno podatnikom z Polski, jak i z innych państw.

3. Jeżeli opodatkowane zakupy zostały dokonane w tym samym kraju, w którym opodatkowana jest dokonywana przez podatnika dostawa towarów lub świadczenie usług, wówczas podstawę do odliczenia podatku stanowi art. 168 dyrektywy 2006/112/. Jeżeli natomiast podatek naliczony i podatek należny rozpoznawany są w różnych krajach, wówczas podatek naliczony zostanie odzyskany na podstawie art. 169 lit. a tej dyrektywy.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 30 marca 2017 r., I SA/Ke 89/17, LEX nr 2269556  

Przesłanką realizacji prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jest pełna zgodność między rzeczywistą sprzedażą a jej opisem w fakturze – pod względem podmiotowym jak i przedmiotowym.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 29 marca 2017 r., I SA/Kr 92/17, LEX nr 2269570  

Pomiędzy realizacją działalności społecznie użytecznej, o której może być mowa podczas programu radiowego, a potencjalnym zwiększeniem przychodów spółki z tytułu sprzedaży czasu reklamowego na antenie radia lub portalu, brak jest bezpośredniego, wymiernego, uchwytnego, czy zgoła weryfikowalnego związku przyczynowego.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 15 marca 2017 r. ,I SA/Ol 54/17, LEX nr 2255078

Przepisy obowiązujące przed 2016 r. nie określały obowiązującego i jednoznacznego sposobu obliczania pre-struktury. W każdym przypadku zastosowany przez podatnika sposób ma prowadzić do jak najlepszego odzwierciedlenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej. Zauważyć należy, iż to właśnie podatnik, znający specyfikę, organizację i podział pracy w swoim podmiocie, jest w stanie ustalić stosowny klucz podziału w celu wyliczenia prawidłowej kwoty podatku naliczonego do odliczenia.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 10 marca 2017 r. I SA/Op 1/17, LEX nr 2261399  

Trudno sobie wyobrazić możliwość realnego dokonania – w oparciu wskaźnik preproporcji odnoszący się wyłącznie do godzin otwarcia hali sportowej – rozliczenia fraktur dotyczących np. energii elektrycznej czy ogrzewania, która dostarczana jest przez całą dobę. Podobna sytuacja ma miejsce w odniesieniu do kosztów planowanej w przyszłości inwestycji termomodernizacji hali.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 28 lutego 2017 r., I SA/Kr 22/17, LEX nr 2247446

Spółka jako dealer samochodowy nie ma prawa do pełnego odliczenia kwot podatku od towarów i usług, naliczonego na fakturach dokumentujących nabycie samochodów osobowych, przeznaczonych do dalszej odsprzedaży z uwagi na to, że samochody te przed ich odsprzedażą są czasowo wypożyczane klientom prowadzonego przez Spółkę serwisu. Pełne odliczenie nie może mieć miejsca z uwagi na rzeczywiste ryzyko wykorzystywania tych samochodów nie tylko do czynności opodatkowanych, ale także do celów prywatnych podatnika i jego pracowników. Taki sposób wykorzystywania pojazdów powoduje brak ścisłego związku pomiędzy jego nabyciem, a wykorzystaniem go w działalności opodatkowanej.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 28 lutego 2017 r. I SA/Kr 1252/16, LEX nr 2255168  

Zasada neutralności opodatkowania podatkiem od towarów i usług zakłada, że VAT powinien być niedostrzegalny ekonomicznie (neutralny) dla przedsiębiorcy, który nie jest ostatecznym konsumentem towaru lub usługi, przy czym pojęcie neutralności należy tłumaczyć nie tylko jako zjawisko, czy też czynności, które nie pociągają za sobą konieczności ponoszenia jakichkolwiek kosztów ze strony przedsiębiorcy, ale również nie wiążą się one z osiąganiem jakichkolwiek korzyści.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 28 lutego 2017 r., I SA/Gd 31/17, LEX nr 2253473

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego stanowi prawo, ale nie obowiązek podatnika.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 28 lutego 2017 r. I SA/Bd 838/16, LEX nr 2260570  

Na gruncie podatku od towarów i usług, nadużycie prawa w rozumieniu art. 58 § 2 k.c. w zw. z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. c ustawy o VAT należy rozumieć jako zachowanie sprzeczne z celem gospodarczo-społecznym prawa do odliczenia podatku wyrażonym w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, z uwagi na to, że mimo formalnego spełnienia przesłanki do realizacji tego prawa, ukształtowane zasadniczo zostało w celu uzyskania korzyści podatkowej, której przyznanie pozostawałoby w sprzeczności z celem tej normy.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 27 lutego 2017 r., I FSK 1424/15, GP.2017/46.2  

Podatnik, który został oszukany przez firmanta, a w kontaktach z nim nie dołożył należytej staranności, zapłaci podatek należny, ale nie odliczy naliczonego.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 24 lutego 2017 r. I FSK 905/15, LEX nr 2260589  

Jeżeli podatnik nigdy nie zawarł z wymienionym na fakturach dostawcą umowy na dostarczanie paliw, nie próbował nawiązać bezpośredniego kontaktu z tą firmą, ani z jakimkolwiek jej przedstawicielem, nie była mu znana osoba, która podpisywała zakwestionowane faktury VAT i nie poczynił żadnych ustaleń, czy jedyna osoba, z którą miał kontakt w trakcie realizowania transakcji, rzeczywiście działała w imieniu i na rzecz dostawcy, to niewątpliwie podatnik nie dochował należytej staranności nabywcy.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 22 lutego 2017 r., I SA/Ol 799/16, 1, LEX nr 2249159  

1. Zachowanie przez podatnika dobrej wiary powinno być oceniane na moment zawarcia transakcji. Innymi słowy, podstawą oceny zachowania przez podatnika dobrej wiary powinny być okoliczności istniejące i znane podatnikowi najpóźniej w momencie dokonywania przez niego transakcji z kontrahentem. Przez dobrą (złą) wiarę należy bowiem rozumieć określony stan wiedzy (świadomości) podatnika z chwili dokonania przez niego transakcji opodatkowanej podatkiem VAT. Oznacza to, że wszelkie okoliczności faktyczne świadczące na przykład o przestępczej lub oszukańczej działalności kontrahenta lub powiązanych z nim osób, które zaistniały lub stały się znane podatnikowi po dokonaniu transakcji nie powinny mieć wpływu na ocenę dobrej wiary podatnika. Trudno bowiem zakładać, że podatnik miał świadomość co do oszukańczego charakteru transakcji z tego powodu, że kilka miesięcy lub lat po zawarciu transakcji zaistniały lub stały mu się wiadome okoliczności, które mogłyby być podstawą do powzięcia przez podatnika wiedzy odnośnie przestępczej działalności jego kontrahenta lub powiązanych z nim osób. Niewystarczające jest też w tej sytuacji powoływanie się na powszechną wiedzę, że w branży obrotu danym towarem mają miejsce nadużycia wiadome stronie post factum, gdyż w kontekście kryteriów dochowania przez podatnika należytej staranności sformułowanych przez TSUE (głównie w wyroku z 21 czerwca 2012 r. w sprawach połączonych C-80/11 i C-142/11), należy jednoznacznie wskazać, jakie konkretne okoliczności w odniesieniu do poszczególnych podmiotów, które były uwidocznione w zakwestionowanych fakturach, miałyby świadczyć o świadomości skarżącej co do tego, że transakcje te stanowią nadużycie.

2. Przeprowadzenie rozmowy telefonicznej ze świadkiem w sytuacji, kiedy właściwą formą przewidzianą prawem procesowym jest wyłącznie przesłuchanie świadka po uprzednim zawiadomieniu podatnika o miejscu i czasie dokonania tej czynności procesowej celem umożliwienia mu wzięcia czynnego udziału - jest kolejnym oczywistym naruszeniem obowiązujących zasad postępowania dowodowego w tym zasady prawdy materialnej i zasady zaufania podatnika do organów podatkowych.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 21 lutego 2017 r., I FSK 1679/16, LEX nr 2247638  

Organy podatkowe nie mogą w sposób generalny wymagać, by podatnik zamierzający skorzystać z prawa do odliczenia VAT badał, czy wystawca faktury za towary lub usługi, których odliczenie ma dotyczyć, jest podatnikiem, czy dysponuje towarami będącymi przedmiotem transakcji i jest w stanie je dostarczyć oraz czy wywiązuje się z obowiązku złożenia deklaracji i zapłaty VAT, w celu upewnienia się, że podmioty działające na wcześniejszych etapach obrotu nie dopuszczają się nieprawidłowości lub przestępstwa, albo żeby podatnik ten posiadał potwierdzające to dokumenty. Co do zasady bowiem to do organów podatkowych należy dokonywanie niezbędnych kontroli podatników w celu wykrycia nieprawidłowości i naruszeń przepisów prawa w zakresie VAT oraz karanie podatników winnych takich nieprawidłowości lub naruszeń.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 16 lutego 2017 r. I SA/Łd 1014/16, LEX nr 2247679  

1. Przepisy dotyczące sposobu określania proporcji należy interpretować w ten sposób, że wybór konkretnego sposób proporcji jest możliwy dopiero w zestawieniu z konkretnym wydatkiem poniesionym przez podatnika.

2. Wydaje się, że kryterium powierzchni budynku, którego część jest wykorzystywana do działalności gospodarczej, najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności, polegającej na świadczeniu usług wynajmu części budynku. Nie można jednak wykluczyć, że w przypadku innego rodzaju wydatków właściwe będą inne sposoby określenia proporcji.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 9 lutego 2017 r. I SA/Kr 1355/16, LEX nr 2253573

1. Podstawową przesłanką warunkującą stosowanie przepisu art. 86 ust. 2a ustawy o VAT jest wykorzystywanie przez podatnika towarów i usług do celów działalności gospodarczej jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT), gdy przypisanie tych towarów w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

2. W przypadku instytucji kultury podejmujących nieodpłatne przedsięwzięcia w celach promocyjnych i marketingowych, a ich efektem ma być poszerzenie grona widzów, którzy skorzystają ostatecznie z odpłatnej usługi świadczonej przez daną instytucję kultury, mogłoby spełniać warunki do uznania tych przedsięwzięć za związane z działalnością gospodarczą, niemniej ocena każdego przypadku wymaga analizy.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 8 lutego 2017 r., I SA/Bk 843/16, LEX nr 2237128 

W przypadku pozbawienia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego kluczowe jest ustalenie w każdym przypadku, że wiedział bądź na podstawie obiektywnych okoliczności istniejących w sprawie powinien wiedzieć, iż transakcje, w których uczestniczy, mają oszukańczy charakter, stanowią nadużycie prawa do odliczenia VAT.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 27 stycznia 2017 r., I FSK 1042/15, LEX nr 2254373  

Zasadniczo niezbędnym warunkiem odliczenia VAT jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy zakupami a konkretną transakcją opodatkowaną, jednak dostrzegana jest możliwość odstępstwa od tej zasady i skorzystania z prawa do odliczenia VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych na tzw. koszty ogólne działalności podatnika. W takiej sytuacji, mimo braku bezpośredniego związku wydatków z transakcją opodatkowaną, wydatki te, jako związane bezpośrednio z działalnością gospodarczą podatnika, uznaje się, za stanowiące element cenotwórczy świadczenia.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 27 stycznia 2017 r., I FSK 1161/15, LEX nr 2267921  

Podatnik VAT ma prawo, zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT odliczyć VAT naliczony z tytułu nabycia towarów i usług służących bezpośrednio czynnościom opodatkowanym, jak również pozostających w związku pośrednim z takimi czynnościami.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 25 stycznia 2017 r., I SA/Bk 847/16, LEX nr 2203254  

Zgodnie z art. 86 ust. 7b ustawy o VAT, w przypadku nakładów ponoszonych na nabycie, w tym na nabycie prawa wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości, stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów prowadzonej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, których nie da się w całości przypisać działalności gospodarczej, podatek naliczony oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość wykorzystywana jest do celów działalności gospodarczej. Podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących ułożenie kostki brukowej w wysokości odpowiadającej udziałowi procentowemu, w jakim przedmiotowa nieruchomość jest wykorzystywana do celów działalności gospodarczej.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 20 grudnia 2016 r. I SA/Bd 634/16, LEX nr 2227540

Na gruncie podatku od towarów i usług, nadużycie prawa w rozumieniu art. 58 § 2 k.c. w zw. z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. c ustawy o VAT należy rozumieć jako zachowanie sprzeczne z celem gospodarczo-społecznym prawa do odliczenia podatku wyrażonym w art. 86 ust. 1 tej ustawy, z uwagi na to, że mimo formalnego spełnienia przesłanki do realizacji tego prawa, ukształtowane zasadniczo zostało w celu uzyskania korzyści podatkowej, której przyznanie pozostawałoby w sprzeczności z celem tej normy.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 14 grudnia 2016 r. I FSK 742/15, LEX nr 2164329  

Członek zarządu nie może odliczać VAT z faktur, które sam wystawił zarządzanej przez siebie spółce, gdy dokumentują one czynności będące de facto jego obowiązkami.