Kiedy sprzedaż nieruchomości przedsiębiorstwa nie podlega VAT

Autor: Łukasz Matusiakiewicz

Dodano: 27 kwietnia 2022
sprzedaż nieruchomości przedsiębiorstwa a VAT

Podatnik i kontrahent zawarli umowę przeniesienia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości oraz prawa własności budynku, należącego do przedsiębiorstwa. Czy tego typu sprzedaż nieruchomości przedsiębiorstwa podlega VAT?

Fiskus uznał, że wbrew zapisom zawartym na fakturze, dokumentowała ona w rzeczywistości zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa wyłączonej spod opodatkowania. W jego ocenie doszło do zbycia zespołu składników materialnych i niematerialnych, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zespół ten mógł stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Jak podnosił w zaskarżonej decyzji fiskus, cechy zorganizowanej części przedsiębiorstwa takie jak wyodrębnienie organizacyjne, finansowe i funkcjonalne (rozumiane jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych) składają się na akcentowaną w orzecznictwie TSUE zdolność majątku lub jego części do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Z takim rozumieniem koresponduje również definicja przedsiębiorstwa zawarta w przepisach prawa cywilnego.

Przeczytaj także:

W decyzji dowodzono m.in., że nabywca wstąpił w prawa i obowiązki wynajmującego wynikające z zawartych wcześniej przez zbywcę umów najmu. Natomiast zdaniem podatnika przedmiotem transakcji była dostawa towarów (nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem handlowo-usługowym). Opisywany problem polega na tym, że zależnie od kwalifikacji - odmienne są skutki podatkowe transakcji na gruncie VAT.

Stwierdzenie, że przedmiotem spornych transakcji jest dostawa składników majątkowych (nieruchomości), skutkuje opodatkowaniem tej czynności stawką podstawową VAT w wysokości 23%. Natomiast stwierdzenie, że te składniki majątkowe stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa – wyłącza tę czynność z opodatkowania.

Konsekwentnie – przy dostawie nieruchomości nabywca może odliczyć VAT, a przy zbyciu ZCP – już nie, bo byłby on nienależny u zbywcy.

Sprzedaż nieruchomości przedsiębiorstwa a VAT

Jednak zdaniem WSA w Szczecinie „(...) Sama w sobie nieruchomość (zabudowana nieruchomość) nie tworzy całości zdolnej do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej. Nie stanowi zatem zorganizowanej części przedsiębiorstwa, nawet jeżeli była wykorzystywana przez sprzedawcę również do działalności gospodarczej polegającej na wynajmowaniu tej nieruchomości lub jej części, albo znajdujących się na nich obiektów budowlanych i ich części”.

Zdaniem sądu w sytuacji, gdy dany podmiot prowadzi tego rodzaju działalność poprzez wyodrębniony w strukturze organizacyjnej zakład (dział, wydział), obejmujący przypisane do tejże działalności w zakresie najmu nieruchomości, obsługę (pracowników), finanse, umowy, itp., sprzedaż takiego zakładu jako całości, może spełniać warunek stosownego wyodrębnienia i zdolności do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej.

Natomiast sprzedaż wyodrębnionych z takiego zakładu pojedynczych lub nawet wszystkich nieruchomości, nie mogłaby być uznana za sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Bez całej struktury składającej się na działalność w zakresie wynajmu nieruchomości, wciąż byłaby to jedynie sprzedaż nieruchomości jako składnika majątkowego. Sąd uchylił zatem decyzję organu podatkowego.

Autor:

Łukasz Matusiakiewicz

Źródło:

Wyrok WSA w Szczecinie z 17 lutego 2022 r. sygn. akt I SA/Sz 877/21

Autor: Łukasz Matusiakiewicz

radca prawny specjalizującym się w prawie podatkowym i administracyjnym

Doradca VAT, Nr 219

Doradca VAT, Nr 219
Dostępny w wersji elektronicznej