Czy gmina ma możliwość pełnego odliczenia VAT przy działalności wodno-kanalizacyjnej

Autor: Łukasz Matusiakiewicz

Dodano: 13 grudnia 2021
  Czy gmina ma możliwość pełnego odliczenia VAT przy działalności wodno-kanalizacyjnej

Problem: Czy gmina jest uprawniona do odliczenia 100% VAT naliczonego w razie wydatków inwestycyjnych związanych z infrastrukturą mającą powstać w ramach inwestycji, która ma służyć gminie do świadczenia odpłatnych usług dostarczania wody odbiorcom zewnętrznym i nie będzie wykorzystywana do dostaw wody odbiorcom wewnętrznym? Gmina będzie pobierała opłaty za te usługi i dokonywała rozliczeń VAT należnego z tego tytułu. Inwestycja nie będzie obejmowała nieruchomości stanowiących własność gminy, i nieruchomości wykorzystywanych na jej wewnętrzne potrzeby (np. szkoły, przedszkola itp.). Budowane odcinki sieci wodociągowej nie obejmą bowiem swym zasięgiem tego typu nieruchomości. Czy jednak potrzebny będzie tu prewspółczy nnik?

Rozwiązanie: Mimo że sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczys zczania ścieków komunalnych należą do zadań własnych gminy – tu wystąpią tylko czynności opodatkowane (bo gmina nie działa „jak organ władzy publicznej”, a na podstawie umów cywilnoprawnych), stąd wystąpi w pełni związek wydatków inwestycyjnych z czynnościami opodatkowanymi. To zaś przekłada się na pełne prawo do odliczenia VAT, bez stosowania prewspółczynnika.

Prewspółczynnik w sferze działalności wodno-kanalizacyjnej gminy

Zagadnienia, jak opisywane, często budzą kontrowersje (podobnie – np. czy wybudowane przez gminę targowisko jest w całości wykorzystywane do celów działalności gospodarczej). Przypomnijmy jednak, że dyskusje wokół prewspółczynnika w sferze działalności wodno-kanalizacyjnej gminy brały się właśnie stąd, że większa część usług (sprzedaż wody, odbiór ścieków) ma miejsce na rzecz mieszkańców czy firm, ale oprócz tego wystąpi „zużycie wewnętrzne”, np. na rzecz jednostek organizacyjnych gminy. Stąd zaistniała potrzeba zastosowania prewspółczynnika, a o sposób jego wyliczenia gminy toczyły liczne spory z fiskusem przez klika lat.

Skutki braku działalności mieszanej

Czym innym jest natomiast sytuacja, gdy nie wystąpi działalność mieszana. Decydujące znaczenie miałby więc fakt, że infrastruktura powstała w wyniku realizacji inwestycji nie będzie wykorzystywana do dostarczania wody odbiorcom wewnętrznym, ani na pozostałe potrzeby własne gminy. Wtedy to odliczenie może nastąpić w 100%.

Przypomnijmy zresztą ogólną zasadę, że prawo do odliczenia jest uwarunkowane tym, by nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Skoro infrastruktura będzie wykorzystywana przez gminę wyłącznie w prowadzonej działalności gospodarczej do świadczenia odpłatnych usług w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę do odbiorców zewnętrznych i gmina będzie pobierała opłaty za powyższe usługi i dokonywała rozliczeń VAT należnego z tego tytułu, to wystąpi pełne prawo do odliczenia.

Owszem, sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę należą do zadań własnych gminy – w analizowanej sprawie jednak wystąpią tylko czynności opodatkowane. Gmina nie działa „jak organ władzy publicznej”, ale dostarcza wodę na podstawie umów cywilnoprawnych.

O aprobacie dla powyższego stanowiska świadczą przykładowo następujące interpretacje indywidualne dyrektora KIS z:

2 lipca 2021 r., nr 0112 – KD1L1-2.4012.220.2021.1.DS,

26 marca 2021 r., nr 0114-KDIP4-3.4012.41.2021.1.MAT,

5 listopada 2021 r., 0111-KDIB3-1.4012.787.2021.1.WN.

Autor:

Łukasz Matusiakiewicz, radca prawny

Autor: Łukasz Matusiakiewicz

radca prawny specjalizującym się w prawie podatkowym i administracyjnym
Słowa kluczowe:
odliczenie VAT

Doradca VAT, Nr 219

Doradca VAT, Nr 219
Dostępny w wersji elektronicznej