Kasy rejestrujące

Dodano: 20 grudnia 2021

Szczególnym sposobem ewidencjonowania prowadzonej przez podatników sprzedaży jest ewidencjonowanie jej przy pomocy kasy fiskalnej. Obowiązek prowadzenia takiej ewidencji dotyczy podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. W pozostałych przypadkach, czyli np. w przypadku, gdy podatnicy prowadzą tylko i wyłącznie sprzedaż na rzecz innych firm, nie mają obowiązku ewidencjonowania przy pomocy kasy fiskalnej.

Sankcja za brak kasy

Prezentowana regulacja zawiera również sankcję za nieprzestrzeganie ww. obowiązku. Jeżeli podatnik nie ewidencjonuje sprzedaży na kasie, pomimo że ma taki obowiązek, organ podatkowy ustala dla niego dodatkowe zobowiązanie podatkowe. Wysokość tego dodatkowego zobowiązania podatkowego to kwota 30% kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług. Dodatkowe zobowiązanie podatkowe nalicza się za okres do momentu rozpoczęcia prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Dodatkowe zobowiązanie podatkowe ma charakter sankcji, nie jest to bowiem (pomimo nazwy) stricte zobowiązanie podatkowe wynikające z zaistnienia zdarzenia będącego podstawą powstania takiego zobowiązania podatkowego. Dodatkowe zobowiązanie podatkowe jest w zasadzie karą za niewywiązywania się z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy pomocy kasy fiskalnej. W związku z powyższym organ podatkowy nakładając taka karę musi dokonać wyboru – czy podatnik zostanie obciążony sankcją w postaci dodatkowego zobowiązania podatkowego, czy też sankcją w postaci odpowiedzialności karnej skarbowej.

Zgodnie z treścią komentowanego przepisu nie można bowiem ustalić dodatkowego zobowiązania podatkowego w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe. Podkreślić należy, że zgodnie z przepisami, nawet przyczyny niezależne od podatnika (awarie czy inne zdarzenia losowe) nie dają prawa do zaniechania ewidencjonowania przy pomocy kasy fiskalnej. Jeżeli w związku z wystąpieniem jakiś przyczyn niezależnych od podatnika, nie może być prowadzona ewidencja na kasie fiskalnej, podatnik jest obowiązany ewidencjonować sprzedaż przy zastosowaniu rezerwowej kasy rejestrującej. W przypadku, gdy ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu rezerwowej kasy rejestrującej jest niemożliwe, podatnik nie może dokonywać sprzedaży. Przepis wprowadza również szczególną zasadę dotyczącą ewidencjonowania sprzedaży u podatników opodatkowanych w systemie VAT marża. W przypadku wyboru takiego systemu opodatkowania wysokość podatku obliczana jest tylko w oparciu o marżę – to ona stanowi podstawę opodatkowania. Jednak niezależnie od tego, podatnicy ci ewidencjonują na potrzeby obliczenia osiąganego przez nich obrotu oraz kwot podatku należnego całą wartość sprzedaży własnej oraz prowadzonej na rzecz lub w imieniu innych podatników.

Obowiązujące od 1 stycznia 2019 r. przepisy wprowadzają również sankcje dla osób/firm wprowadzających do obrotu kasy fiskalne, które nie spełniają funkcji lub wymagań technicznych dla kas rejestrujących, lub nie posiadają dołączonej do kasy odpowiedniej deklaracji. W takiej sytuacji ukarany zostaje producent lub dokonujący WNT lub importu takiej kasy. Karę na producenta lub nabywcę nakłada naczelnik urzędu skarbowego w drodze decyzji. Kara wynosi 5.000 zł.

Zwolnienia z obowiązku posiadania kasy

Nowo wprowadzone przepisy dają również możliwość nakładania przez organy podatkowe kar w przypadku, gdy podatnik nie podda w obowiązującym terminie kasy rejestrującej obowiązkowemu przeglądowi technicznemu. W takiej sytuacji naczelnik urzędu skarbowego ma prawo nałożyć na podatnika karę pieniężna w wysokości 300 zł. Kara ta jest nakładana w drodze decyzji.

Podobnie w przypadku stwierdzenia, że podatnik prowadzący ewidencję sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej, wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 19a ust. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców, nie zapewnia współpracy kasy rejestrującej z terminalem płatniczym, przy użyciu którego zapewnia możliwość przyjmowania płatności, zgodnie z wymaganiami technicznymi dla kas rejestrujących, fiskus nałoży na tego podatnika karę pieniężną w wysokości 5.000 zł.


Analizując obowiązki związane z zakupem kasy fiskalnej należy również wskazać na rozporządzenie ministra finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. W treści tego rozporządzenia znajdują się wyłączenia z obowiązku rejestrowania transakcji przy pomocy kasy fiskalnej.

W pierwszej kolejności, wśród zwolnień z obowiązku ewidencjonowania wymienić można zwolnienie dla podatników, u których obrót zrealizowany dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20.000 zł.

W przypadku, gdy sprzedaż podatnika na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej nie przekroczy tych kwot, podatnicy nie będą mieli obowiązku zakupu kasy fiskalnej. Ustawodawca wymienił także grupy podmiotów, które ze względu na przedmiot swojej działalności nie będą miały prawa korzystać z opisanego zwolnienia i niezależnie od wielkości swoich obrotów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, będą miały obowiązek stosować kasę fiskalną już od pierwszej złotówki swojej sprzedaży.

Do podmiotów, które mają obowiązek stosować kasę fiskalną już od pierwszej sprzedaży należą:

dostawy:

a) gazu płynnego,

b) części do silników (CN 8409 91 00 i 8409 99 00),

c) silników do napędu pojazdów i motocykli (CN ex 8407, ex 8408 20),

d) nadwozi do pojazdów silnikowych (CN 8707),

e) przyczep i naczep (CN 8716 10, 8716 31 00, ex 8716 39, 8716 40 00); kontenerów (CN 8609 00),

f) części przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego (CN 8716 90),

g) części i akcesoriów do pojazdów silnikowych [(CN ex 8708 z wyłączeniem 8708 21, 8708 29, 8708 95), (CN ex 9401 90 80)] (z wyłączeniem motocykli), to jest do: ciągników; pojazdów silnikowych do przewozu dziesięciu lub więcej osób z kierowcą; samochodów i pozostałych pojazdów silnikowych przeznaczonych zasadniczo do przewozu osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi; pojazdów silnikowych do transportu towarów; pojazdów silnikowych specjalnego przeznaczenia innych niż te zasadniczo przeznaczone do przewozu osób lub towarów (na przykład pojazdów pogotowia technicznego, dźwigów samochodowych, pojazdów strażackich, betoniarek samochodowych, zamiatarek, polewaczek, przewoźnych warsztatów, ruchomych stacji radiologicznych),

h) silników spalinowych tłokowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych w motocyklach (PKWiU 30.91.3),

i) komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU ex 26 i ex 27.11),

j) sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego (PKWiU ex 26.70.1),

k) wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których dostawa nie może korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT,

l) zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych,

m) wyrobów przeznaczonych do użycia, oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, bez względu na symbol PKWiU,

n) wyrobów tytoniowych (CN 2401, 2402, 2403), napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, bez względu na kod CN, z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów,

o) perfum i wód toaletowych (CN 3303 00 10, 3303 00 90), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów;

2) świadczenia usług:

a) przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji, z wyłączeniem przewozów wymienionych w poz. 15 i 16 załącznika do rozporządzenia,

b) przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami,

c) naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów (w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania),

d) w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,

e) w zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów,

f) w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, z wyłączeniem usług świadczonych przez osoby wymienione w poz. 48 załącznika do rozporządzenia,

g) prawniczych, z wyłączeniem usług określonych w poz. 27 załącznika do rozporządzenia,

h) doradztwa podatkowego,

i) związanych z wyżywieniem (PKWiU ex 56.10, PKWiU 56.21, PKWiU 56.29, PKWiU ex 56.30), wyłącznie:

- świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz

-  usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering),

j) fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych,

k) kulturalnych i rozrywkowych - wyłącznie w zakresie wstępu na przedstawienia cyrkowe,

l) związanych z rozrywką i rekreacją - wyłącznie w zakresie wstępu do wesołych miasteczek, parków rozrywki, na dyskoteki, sale taneczne.

Co do zasady obowiązek rozpoczęcia ewidencjonowania przy pomocy kasy nastąpi w po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył obrót realizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w kwocie 20.000 zł. Wśród innych zwolnień, wymienić można dla przykładu: dostawę towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), jeżeli dostawca towaru otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana (dane nabywcy, w tym jego adres).

Świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.   

Obowiązki podatnika ewidencjonującego na kasie fiskalnej

Dla podatników, którzy ewidencjonują swoją sprzedaż przy zastosowaniu kasy fiskalnej ustawodawca przewidział pewne dodatkowe obowiązki związane z jej użytkowaniem. Obowiązki te mają dawać gwarancję, że podatnicy będą ewidencjonować całą dokonywaną przez nich sprzedaż, a co za tym idzie, że prowadzona ewidencja będzie rzetelna. Do obowiązków tych należy:

  • Wydruk paragonu fiskalnego lub faktury z każdej sprzedaży oraz wydanie wydrukowanego dokumentu nabywcy.

Można więc powiedzieć, że w każdym wypadku, niezależnie od tego czy życzy sobie tego klient, czy też nie, sprzedawca ma obowiązek zrobić wydruk paragonu oraz wydać ten paragon kupującemu. Kasy online zapewniają klientowi możliwość otrzymania m.in. paragonu fiskalnego w formie papierowej, jednakże podatnik użytkujący ten rodzaj kas nie jest zobowiązany do drukowania kopii dokumentów fiskalnych.

  • Niezwłoczne zgłoszenie właściwemu podmiotowi prowadzącemu serwis kas rejestrujących każdej nieprawidłowości w pracy kasy.

Z ewidencjonowaniem sprzedaży na kasie fiskalnej wiąże się również cały szereg obowiązków dotyczących okresowych przeglądów tej kasy. Obowiązki te mają celu utrzymanie sprawności kasy i pewność, że obrót jest ewidencjonowany rzetelnie. W związku z tym również każda nieprawidłowość zauważona przez podatnika powinna zostać zgłoszona jednostce, która serwisuje kasy.

  • Udostępnienie kasy rejestrujące do kontroli stanu jej nienaruszalności i prawidłowości pracy na każde żądanie właściwych organów.
  • Zgłaszanie kasy rejestrujące do obowiązkowego przeglądu technicznego właściwemu podmiotowi prowadzącemu serwis kas rejestrujących.

Terminy dokonywania przeglądów technicznych kas fiskalnych określone są szczegółowo w treści rozporządzenia wykonawczego do ustawy o VAT.

Wykonanie obowiązkowego przeglądu technicznego stwierdza się na podstawie wpisu wyniku przeglądu technicznego w książce kasy i zapisu daty dokonania tego przeglądu w Centralnym Repozytorium Kas.

  • Używanie kas rejestrujących zgodnie z warunkami określonymi w przepisach rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących.

Rozporządzenie to określa w szczególności ewidencjonowanie przy pomocy kasy fiskalnej zwrotów i pomyłek. Rozporządzenie określa również zasady wykonywania raportów z kasy (dobowych, okresowych), a także zawartość paragonów i raportów z kasy fiskalnej. Dodatkowo rozporządzenie określa również zasady dotyczące zgłaszania przez podatnika rozpoczęcia i zakończenia ewidencjonowania przy pomocy kasy, w tym również wzory dokumentów przesyłanych do urzędu skarbowego w sprawie np. zgłoszenie kasy fiskalnej.

  • Przechowywanie kopii dokumentów kasowych przez okres wymagany zgodnie z art. 112 ustawy o VAT.

Regulacja ta nakazuje przechowywanie ewidencji oraz wszystkich dokumentów związanych z rozliczeniem, w szczególności faktur, do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Dokumenty te powinny być przechowywane zgodnie z warunkami określonymi w ustawie o rachunkowości, czyli przede wszystkim należy dokumenty te chronić przed niedozwolonymi zmianami, nieupoważnionym rozpowszechnianiem, uszkodzeniem lub zniszczeniem.

W przypadku dokumentów elektronicznych ochrona danych powinna polegać na stosowaniu odpornych na zagrożenia nośników danych, na doborze stosownych środków ochrony zewnętrznej, na systematycznym tworzeniu rezerwowych kopii zbiorów danych zapisanych na informatycznych nośnikach danych, pod warunkiem zapewnienia trwałości zapisu informacji systemu rachunkowości, przez czas nie krótszy od wymaganego do przechowywania ksiąg rachunkowych, oraz na zapewnieniu ochrony programów komputerowych i danych systemu informatycznego rachunkowości, poprzez stosowanie odpowiednich rozwiązań programowych i organizacyjnych, chroniących przed nieupoważnionym dostępem lub zniszczeniem.

  • Stosować kasy rejestrujące wyłącznie do prowadzenia ewidencji własnej sprzedaży – jest to generalna zasada dotycząca ewidencjonowania sprzedaży.

Co do zasady bowiem podatnicy ewidencjonują na kasie sprzedaż własną, czyli dokonywaną w swoim imieniu i na swoją rzecz. Od tej zasady mogą wystąpić wyjątki. W sytuacji, w której podatnik sprzedaje towary w systemie marży, może również ewidencjonować sprzedaż dokonaną w czyimś imieniu i na czyjąś rzecz.

  • Drukowanie emitowanych przez kasę rejestrującą dokumentów i ich kopii.
  • Prowadzenie i przechowywanie dokumentacji o przebiegu eksploatacji kasy rejestrującej.
  • Poddawanie obowiązkowemu przeglądowi technicznemu te kasy rejestrujące, które zostały przez podatnika utracone, a następnie odzyskane, przed ich ponownym zastosowaniem do prowadzenia ewidencji.
  • Zapewnić połączenie umożliwiające przesyłanie danych między kasą rejestrującą a Centralnym Repozytorium Kas.

Ze względu na fakt, że kasy online, co do zasady, łączą się z Centralnym Repozytorium Kas po pierwsze wprowadzono obowiązek ciążący na podatniku, aby zapewnił on połączenie pomiędzy kasą a Centralnym Repozytorium Kas. Jednocześnie zapewnienie zautomatyzowanego obowiązku łączenia kasy z Centralnym Repozytorium Kas powoduje, że wyłączono obowiązek zgłoszenia kasy rejestrującej do naczelnika urzędu skarbowego w celu otrzymania numeru ewidencyjnego.

Obowiązek ten zostanie bowiem spełniony w trakcie zgłoszenia faktu fiskalizacji. Jednocześnie podatnicy, którzy nie będą mieli obowiązku dokonywania zgłoszenia kasy to wyłącznie podatnicy, którzy będą stosować kasę on-line. W związku z obowiązkiem zapewnienia połączenia kasy z Centralnym Repozytorium Kas wprowadzone zostały również dodatkowe regulacje obejmujące „usterki techniczne” – czyli sytuacje, w których z przyczyn niezależnych od podatnika połączenie to nie może zostać zapewnione.

Nowelizacja przepisów w tym zakresie obowiązująca od 1 maja 2019 r. wymienia dwa przypadki:

  • pierwszy to przypadek, kiedy połączenie nie może zostać zapewnione czasowo. W takiej sytuacji podatnik jest obowiązany prowadzić ewidencję sprzedaży i zapewnić to połączenie niezwłocznie po ustaniu tych przyczyn.
  • drugi przypadek – kiedy podatnik w sposób trwały nie może zapewnić połączenia. W takim wypadku podatnik jest obowiązany prowadzić ewidencję sprzedaży i za zgodą naczelnika urzędu skarbowego zapewnić to połączenie w ustalonych odstępach czasowych
  • Zakończyć używanie kas w przypadku zakończenia działalności gospodarczej lub pracy kas, zapewniając zabezpieczenie danych z kasy.

Sposób ww. zakończenia oraz czynności, jakie musi podjąć w związku z tym podatnik, zostaną opisane w przepisach wydanych na podstawie art. 111 ust. 7a i art. 145a ust. 15 ustawy VAT

 

Ulga na zakup kasy

Począwszy od 1 maja 2019 roku przepisy o kasach uległy zmianie. Zmianie uległy regulacje dotyczące uprawnień związanych z możliwością obniżenia podatku należnego przy zakupie kas fiskalnych. Prawo do skorzystania z tzw. ulgi na zakup kas fiskalnych nabywają podatnicy, u których:

1) powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży i którzy rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących w obowiązujących terminach,

2) nie powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży, ale pomimo tego podatnicy rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz dotychczas nie używali kas rejestrujących do prowadzenia ewidencji sprzedaży.

Obie wymienione wyżej grupy podatników mają wówczas prawo do odliczenia od podatku należnego kwoty wydanej na zakup każdej z tych kas rejestrujących, w wysokości 90% jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 700 zł. Warunkiem, który daje możliwość skorzystania z odliczenia jest zakup tych kas nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji. Przedstawione warunki dają podatnikom szersze możliwości skorzystania z ulgi na zakup kasy fiskalnej aniżeli przepisy obowiązujące dotychczas.

Przed zmianą podatnik mógł skorzystać z odliczenia tylko w sytuacji, kiedy kupił kasę fiskalną w momencie rozpoczęcia ewidencjonowania przy pomocy tej kasy, czyli tylko wtedy, kiedy zakup miał miejsce w chwili utraty prawa do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przy pomocy kasy fiskalnej. Natomiast jeżeli poza takimi kasami podatnik kupował jeszcze inne, w późniejszym terminie – czyli już po tym jak powstał u niego obowiązek ewidencjonowania przy pomocy kasy, to z ulgi na zakup kasy nie mógł on skorzystać. Nowe przepisy dają możliwość skorzystania z ulgi na zakup wszystkich kas kupionych nawet jeszcze przed rozpoczęciem obowiązku ewidencjonowania przy pomocy kasy, aż do tych kupionych w terminie do 6 miesięcy od daty, w której powstał obowiązek ewidencjonowania przy pomocy kasy.

W nowej wersji komentowanej regulacji prawnej przyjęto bowiem założenie, że kasa online została zakupiona w związku z powstaniem obowiązku i rozpoczęciem prowadzenia ewidencji, jeżeli zakup nastąpił nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji. Podatnicy, aby skorzystać z ulgi na zakup kas, maja zatem pół roku od dnia rozpoczęcia prowadzenia ewidencji na zakup pozostałych kas rejestrujących, które są im potrzebne do prowadzenia ewidencji i na zakupione w tym terminie kasy przysługuje ulga. Jednocześnie zmieniona regulacja art. 111 ust. 4 i 5 ustawy VAT nie ma zastosowania do podatników rozpoczynających prowadzenie ewidencji przy zastosowaniu innych rodzajów kas rejestrujących aniżeli kasy online. Oznacza to, że pozostałe rodzaje kas fiskalnych zakupione przez podatników po wejściu w życie nowych przepisów, nie dają prawa do korzystania z ulgi na ich zakup.

Wprowadzane rozwiązanie ma służyć celom zakładanym w projekcie, tj. stopniowemu wycofywaniu z rynku kas z papierowym oraz elektronicznym zapisem kopii, które to kasy nie spełniają wymogów stawianych w projektowanym akcie. W przypadku, gdy podatnicy będą wykonywać wyłącznie czynności zwolnione od podatku lub są podatnikami zwolnionymi na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT, urząd skarbowy dokonuje zwrotu kwoty wydatkowanej na zakup kasy (w wysokości określonej na zasadach omówionych powyżej) na rachunek bankowy podatnika. Zwrot ten następuje w terminie do 25. dnia od dnia złożenia wniosku przez podatnika.

Zgodnie nową regulacją podatnicy mogą odliczyć od podatku VAT kwotę wydatkowaną na zakup każdej z tych kas nabytych w związku z powstaniem obowiązku i rozpoczęciem prowadzenia ewidencji w wysokości 90% jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 700 zł. Kwoty przysługującej ulgi nie uległy więc zmianie. Co ważne, podatnicy do ewidencjonowania obrotu mogą obecnie używać nie tylko kas rejestrujących stanowiących ich własność, ale również kas używanych na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub umów o podobnym charakterze. Taka regulacja stanowi nowość w polskich przepisach.

Kasy używane na podstawie umowy leasingu mogą być używane do ewidencjonowania, jeżeli zostały one nabyte odpowiednio przez wynajmującego, wydzierżawiającego, leasingodawcę w okresie obowiązywania potwierdzenia Prezesa Głównego Urzędu Miar, że kasy te spełniają odpowiednie funkcje i wymagania techniczne. 

Według nowych przepisów, podatnicy są obowiązani do zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydanych na zakup kas rejestrujących, w przypadku, gdy w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia prowadzenia ewidencji sprzedaży zakończą działalność gospodarczą lub nie poddadzą w obowiązujących terminach kas rejestrujących obowiązkowemu przeglądowi technicznemu przez właściwy serwis, a także w innych przypadkach określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 7 pkt 1 i 2.

Techniczne wymogi dotyczące kas fiskalnych

Ustawa o VAT, jak również dodatkowe rozporządzenie wydane w oparciu o nią, określają również szczegółowe wytyczne dotyczące technicznych wymogów dotyczących kas fiskalnych. Rozporządzenie dotyczące tych wymogów to rozporządzenie w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące. Dodatkowo każdy typ kasy rejestrującej, powinien posiadać potwierdzenia Prezesa Głównego Urzędu Miar, że spełnia funkcje oraz kryteria i warunki techniczne, którym muszą odpowiadać kasy fiskalne.

Wybrane orzeczenia odnoszące się do komentowanego przepisu

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 16 stycznia 2017 r., III SA/Wa 2700/15, LEX nr 2291664 

Wydanie paragonu fiskalnego oznacza udostępnienie paragonu nabywcy i umożliwienie zabrania go, nie oznacza natomiast wręczenia, ani tym bardziej skutecznego wręczenia paragonu. Przygotowanie wydrukowanego paragonu na ladzie w budynku stacji paliw, która m.in. wraz z dystrybutorami stanowi jeden punkt sprzedaży, z jednoczesnym skutecznym poinformowaniem kupującego o możliwości jego odbioru i przekazaniu obrazu paragonu na telefon komórkowy, przy użyciu którego dokonano płatności mobilnej, jest wystarczające do uznania, że doszło do "wydania" paragonu.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 26 lipca 2016 r., I FSK 34/15, LEX nr 2079157  

Ulga na zakup kas fiskalnych może być przez podatnika wykorzystana tylko raz, tj. w momencie pierwszego zakupu tych kas w związku z powstaniem u podatnika obowiązku ich stosowania. (...) odliczenie (ulga) przysługuje tylko przy zakupie kas w związku z wypełnieniem powstającego po raz pierwszy u danego podatnika obowiązku ewidencjonowania. Przepis stanowi bowiem o ulgach przysługujących przy zakupie kas rejestrujących zgłoszonych na dzień powstania obowiązku ewidencjonowania. W związku z tym kolejne kasy, nabywane po dniu powstania obowiązku ewidencjonowania, nie będą objęte ulgą. (...) Skarżąca, bowiem jako następca prawny podmiotu, który aportem wniósł do Spółki swoje przedsiębiorstwo, stawałaby się sukcesorem zbywcy na gruncie rozliczeń VAT w pełnym zakresie, poza prawem do ulgi z tytułu wymiany kas fiskalnych, w odniesieniu do której zachowywałaby status podatnika, który prawo to dopiero nabywa po raz pierwszy. To dawałoby jej uprzywilejowaną pozycję względem pozostałych podatników VAT.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 6 lipca 2016 r. I SA/Lu 187/16, LEX nr 2104047

1. Dowodzenie istnienia błędu na podstawie innych dokumentów niż oryginał paragonu nie jest więc sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa.

2. W sytuacji, gdy następuje zmiana wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług poprzez zwiększenie podatku należnego (z uwagi na stosowanie wadliwej stawki podatku), trzeba zmniejszyć przychód w podatku dochodowym o kwotę podatku należnego.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 14 kwietnia 2016 r. I FSK 2074/14, LEX nr 2081030 

W § 6 ust. 1 pkt 1-5 rozporządzenia z 27 grudnia 2010 r. w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących minister finansów określił przypadki, w których podatnicy są obowiązani do zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących. Są to przypadki stanowiące zamknięty katalog zdarzeń w rozumieniu art. 111 ust. 6 ustawy o VAT, co istotnie zawęża hipotezę tej normy, eliminując jej stosowanie w odniesieniu do innych poza wymienionymi przypadkami, w tym także nie obejmuje sytuacji świadomego zaniechania ewidencjonowania obrotu mimo obowiązku.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 21 kwietnia 2015 r. III SA/Wa 2674/14, LEX nr 1667238  

Na paragonie fiskalnym nie muszą być podane konkretne nazwy usług ani towarów. Ważne, żeby organy podatkowe wiedziały, jaką zastosowano stawkę VAT.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 6 marca 2015 r., I SA/Po 1050/14, LEX nr 1657401

Prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym w przypadku posiadania przez spółkę kas z elektronicznym zapisem kopii (tj. takich jak wskazano w stanie faktycznym) nie jest konieczne dodatkowe przechowywanie dobowych, miesięcznych oraz pozostałych raportów fiskalnych generowanych przez te kasy w formie papierowych wydruków, o ile są one przechowywane w module fiskalnym w pamięci kas rejestrującej (raporty dobowe), bądź na innym informatycznym nośniku danych (raporty dobowe, miesięczne i pozostałe).

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 24 lipca 2014 r., I SA/Ol 454/14, LEX nr 1503583  

Użyte w art. 111 ust. 6 ustawy o VAT sformułowanie należy odczytywać literalnie, tj. odwołać się do potocznego rozumienia słów "używanie" - jako "posłużenie się czymś, zastosowanie czegoś jako środek, narzędzie, oraz "zaprzestać"- "przerwać jakąś czynność, zaniechać robienia czegoś". Słuszny jest pogląd, że "zaprzestanie używania" należy interpretować w ten sposób, iż bez znaczenia pozostają przyczyny, z jakich podatnik zaprzestał ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, tzn. czy zaprzestanie używania było wynikiem nieumyślnego zdarzenia losowego, czy też wynikało bezpośrednio z zaplanowanego działania.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 11 czerwca 2014 r., I SA/Łd 339/14, LEX nr 1523273

Wydanie karnetów osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, zatrudnionym na podstawie umowy zlecenia, musi być zaewidencjonowane w kasie fiskalnej.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 20 marca 2013 r. I FSK 601/12, LEX nr 1339507  

Każda sprzedaż na rzecz osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych ma wpływ na wielkość obrotu, od którego uzależniony jest obowiązek zastosowania kas rejestrujących. Kryterium zwolnienia podmiotowego stanowi wielkość obrotu osiągniętego przez podatnika w danym roku podatkowym, a wielkość tego obrotu określa się sumując całą sprzedaż dokonywaną przez tego podatnika na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 26 lutego 2013 r., I FSK 494/12, LEX nr 1282542 

Ulgą z art. 111 ust. 4 ustawy o VAT nie będą objęte kasy kupowane w przypadku rozszerzenia obowiązku ewidencjonowania obrotu i działalności.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 10 listopada 2011 r., I SA/Łd 550/11, LEX nr 1261327  

Dla ustalenia wielkości sprzedaży na rzecz osób fizycznych nie ma znaczenia to, że obrót z tego tytułu był dokumentowany przez podatnika poprzez wystawianie faktur VAT.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 9 czerwca 2011 r. I SA/Po 186/11, LEX nr 837770  

Podatnicy, którzy mimo ciążącego obowiązku nie ujmują w kasie fiskalnej sprzedaży, tracą prawo do obniżenia VAT należnego o 30 proc. podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 15 marca 2011 r., I SA/Bd 6/11, LEX nr 983681

Z wykładni celowościowej art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, wynika, że ów przepis dotyczy podatników zwolnionych od płacenia VAT. Celem bowiem ewidencjonowania sprzedaży przy pomocy kasy rejestrującej było nie tylko rzetelne dokumentowanie osiąganych przez podatników czynnych obrotów i podatku należnego, ale również stworzenie dokładnego mechanizmu kontroli obrotów podatników zwolnionych od podatku z tytułu sprzedaży dokonywanej na rzecz osób nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych, czyli na rzecz podmiotów niezainteresowanych uzyskaniem potwierdzenia dokonanej transakcji. Tym samym zadaniem tego przepisu jest także zapobieganie nadużyciom. Rzetelna mechaniczna kontrola uzyskiwanych przez podatników zwolnionych obrotów pozwala również na dokładne ustalenie momentu przekroczenia kwoty granicznej, która implikuje stanie się przez podatnika zwolnionego podatnikiem czynnym – płacącym VAT.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 15 marca 2011 r., I SA/Bd 19/11, LEX nr 787021  

Obowiązkiem prowadzenia ewidencji przy pomocy kasy rejestrującej obciążeni są nie tylko podatnicy czynni, ale także zwolnieni od podatku od towarów i usług ze względu na przedmiot transakcji lub podmiot dokonujący czynności.

Doradca VAT, Nr 220

Doradca VAT, Nr 220
Dostępny w wersji elektronicznej