Dodatkowe zobowiązanie podatkowe

Analizując te kwestie można zwrócić uwagę na określony w ustawie sposób liczenia odsetek w przypadku tego rodzaju zobowiązania oraz określony termin przedawnienia. Jeżeli chodzi o kwestię odsetek to wskazać należy, że decyzja w sprawie ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego ma charakter konstytutywny, a co za tym idzie, odsetki od tej decyzji są naliczone dopiero po upływie 14 dni od daty doręczenia decyzji podatkowej. Odnośnie sposobu liczenia odsetek wskazać można również na art.  56ba o.p., który stanowi, że przepisu dotyczącego podwyższonych stawek odsetek nie stosuje się do zaległości w podatku od towarów i usług, w przypadku, gdy ustala się dodatkowe zobowiązanie podatkowe.

Jeżeli chodzi o kwestię terminu przedawnienia to jest ona określona w art. 68 § 3 O.p., zgodnie z którym dodatkowe zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Nieprawidłowe rozliczenie, które obciążone może zostać dodatkową sankcją w VAT polega na:

1) Wykazaniu w złożonej deklaracji podatkowej:

a) kwoty zobowiązania podatkowego niższej od kwoty należnej,

b) kwoty zwrotu różnicy podatku lub kwoty zwrotu podatku naliczonego wyższej od kwoty należnej,

c) kwoty różnicy podatku do obniżenia kwoty podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe wyższą od kwoty należnej,

d) kwoty zwrotu różnicy podatku, kwoty zwrotu podatku naliczonego lub kwoty różnicy podatku do obniżenia kwoty podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe, zamiast wykazania kwoty zobowiązania podatkowego podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego.

2) Niezłożeniu deklaracji podatkowej oraz niewpłaceniu kwoty zobowiązania podatkowego.

Pierwszy typ zachowania podatnika polega na kilku enumeratywnie wymienionych sytuacjach związanych ze złożeniem przez podatnika nieprawidłowo wypełnionej deklaracji podatkowej, w której generalnie rzecz ujmując skutek w zakresie podatku jest dla podatnika korzystniejszy aniżeli być powinien w przypadku, gdyby rozliczenie było dokonane prawidłowo.

Drugi typ zachowania to niezłożenie w ogóle deklaracji podatkowej i brak zapłaty podatku. Podkreślić należy, że obie te okoliczności powinny wystąpić razem, aby można było wskazać, że zachowanie podatnika jest obarczone sankcją.

Jeżeli organ podatkowy stwierdzi wystąpienie pierwszego lub drugiego typu sytuacji to określa podatnikowi po pierwsze wysokość kwoty podatku należnego i naliczonego w prawidłowej kwocie, po drugie ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe. Wysokość dodatkowego zobowiązania podatkowego jest zależna od kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego albo zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe. Krótko mówiąc kwota zobowiązania podatkowego jest zależna od wysokości podatku, o który zostałyby uszczuplone należności, mające wpłynąć do budżetu. Wysokość dodatkowego zobowiązania podatkowego określona jest w procencie od tego zaniżenia i wynosi 30% zaniżonego zobowiązania podatkowego.

Decyzja, w której określone zostaje dodatkowe zobowiązanie podatkowe, składa się wiec z dwóch elementów. W pierwszej części decyzji znajduje się ustalenie właściwej kwoty podatku należnego i naliczonego, a w części drugiej kwota dodatkowego zobowiązania podatkowego, czyli sankcja za naruszenie przepisów. Odnośnie części pierwszej, podstawą wydania decyzji jest art. 21 § 3a O.p., który stanowi, że jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że w złożonej deklaracji wykazano nieprawidłową kwotę zwrotu podatku lub kwotę podatku naliczonego przeniesionego do rozliczenia lub kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług do odliczenia w następnych okresach rozliczeniowych, w deklaracji nie wykazano tych kwot albo podatnik nie złożył deklaracji, mimo ciążącego na nim obowiązku, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa prawidłową wysokość zwrotu podatku lub nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do odliczenia w następnych okresach rozliczeniowych. Z kolei podstawą prawną w zakresie drugiej części decyzji jest już treść komentowanego przepisu.

Ustawa określa również zmniejszoną wysokość tej sankcji, jeżeli podatnik sam skoryguje nieprawidłowości. Zmniejszona stawka sankcyjnego podatku wynosi 20% i będzie miała zastosowanie, jeżeli podatnik po zakończeniu kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo w trakcie kontroli celno-skarbowej:

1. Złoży korektę deklaracji uwzględniającą stwierdzone nieprawidłowości i wpłaci kwotę zobowiązania podatkowego lub zwróci nienależną kwotę zwrotu (ten przypadek dotyczy sytuacji, w których podatnik złożył deklarację podatkową, ale wypełnioną w sposób nieprawidłowy).
2. Złoży deklarację podatkową i wpłaci kwotę zobowiązania podatkowego (ten przypadek dotyczy sytuacji, w których podatnik nie złożył deklaracji i nie wpłacił należnej kwoty podatku).

W wymienionych wyżej przypadkach wysokość dodatkowego zobowiązania podatkowego wynosi 20% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego albo kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe.

Jeżeli w przypadku, o którym mowa w art. 112b ust. 1 pkt 1, p podatnik skorygował deklarację zgodnie z art. 62 ust. 4 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej i najpóźniej w dniu złożenia tej korekty deklaracji wpłacił kwotę zobowiązania podatkowego lub zwrócił nienależną kwotę zwrotu, wysokość dodatkowego zobowiązania podatkowego wynosi 15% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego, kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe.

Prezentowane regulacje będą miały zastosowanie wyłącznie w sytuacji, w której to organ podatkowy pierwszy dowie się o okoliczności niewłaściwego rozliczenia VAT lub też o braku złożenia takiej deklaracji i niewpłaceniu podatku. Jeżeli podatnik samodzielnie skoryguje błąd i prawidłowo wypełni deklarację lub złoży deklarację i zapłaci podatek jeszcze przed wszczęciem kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej i dodatkowo wpłaci na rachunek urzędu skarbowego kwotę wynikającą ze złożonej deklaracji albo korekty deklaracji podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, to w takiej sytuacji organ podatkowy nie będzie wymierzał opisanej sankcji.

Podobnie będzie również w sytuacji, w której zaniżenie kwoty zobowiązania podatkowego wiązać się będzie z popełnionymi w deklaracji błędami rachunkowymi lub oczywistymi omyłkami, bądź też w przypadku nieujętego podatku należnego lub zbyt dużej kwoty podatku naliczonego, (ujętego w rozliczeniu za dany okres rozliczeniowy), która została ujęta prawidłowo w poprzednich lub następnych okresach rozliczeniowych i nastąpiło to przed dniem wszczęcia kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej.