Czy możliwe jest odliczenie VAT z faktury wystawionej przez podmiot trzeci

WSA w Gdańsku rozpatrywał sprawę ze skargi na decyzję wymiarową, wydaną w zakresie VAT. Zdaniem organu podatkowego, nabywca zadbał jedynie o posiadanie faktur VAT, natomiast nie przyłożył żadnej wagi do aspektu legalności obrotu, podczas gdy okoliczności towarzyszące transakcjom odbiegały od ogólnie stosowanych w obrocie gospodarczym.

Wystawcę kwestionowanych faktur organy podatkowe uznały zaś za podmiot nieistniejący w rozumieniu przepisów prawa podatkowego, czyli taki, który stwarza jedynie pozory prowadzenia działalności gospodarczej, z kolei wystawione faktury VAT – jako faktury dokumentujące czynności, które nie miały miejsca pomiędzy wskazanymi w nich podmiotami.

W sprawie zgromadzono obszerny materiał dowodowy (ponad 17,5 tysięcy kart, uporządkowanych w 63 segregatorach) umożliwiający dokonanie oceny wiarygodności wystawcy faktur. Pomimo podejmowanych wielokrotnie prób przeprowadzenia czynności sprawdzających wobec spółki (wystawcy faktur), dotarcia do dokumentacji spółki, przesłuchania prezesów, udziałowców, nie było to możliwe.

Czytaj także:

Umowa wynajmu samochodu z kierowcą a odliczenie VAT
Błędne zawyżenie kwot na fakturze a prawo nabywcy do odliczenia VAT
Podatnik może domagać się zwrotu nadpłaty VAT także na podstawie paragonów

Przy ocenie wiarygodności i rzetelności spółki uwzględniono np. niezłożenie do KRS sprawozdania finansowego za 2017 rok i lata następne, brak oznakowania siedziby i miejsc prowadzenia działalności, brak dostępu do dokumentacji księgowej, brak lub znikomą wiedzę członków zarządu na temat działalności spółki i niski kapitał zakładowy.

W rzeczywistych, zgodnych z prawem relacjach biznesowych, wysokość kapitału zakładowego każdej firmy świadczy o jej wiarygodności i potencjalnym zabezpieczeniu transakcji z nią zawieranych. Każdy przezorny przedsiębiorca zwraca na ten fakt uwagę, tak samo, jak na adresy siedziby i osób wchodzących w skład zarządów lub udziałowców.

Spółka nie dysponowała możliwościami wykonawczymi, nie miała doświadczenia w wykonywaniu prac wykazanych na spornych fakturach VAT, nie posiadała majątku, kapitału i zaplecza techniczno-osobowego do ich wykonania.

Wiele z tych okoliczności zostały potwierdzonych np. w zeznaniach licznych świadków, przesłuchanych zarówno w toku kontroli podatkowej, jak i w toku postępowania prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową.

Stąd w toku kontroli podatkowej i postępowania podatkowego – udowodniono, iż działalność spółki będącej wystawcą faktur była jedynie pozorowana. Pomimo dopełnienia formalnych wymogów rejestracyjnych, w istocie nie prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT. Nie była podatnikiem VAT, a czynności opisane w spornych fakturach nie były przez nią wykonane (tj. nie były dokonane pomiędzy podmiotami wskazanymi w treści tych faktur).

Stąd mimo że organy podatkowe nie kwestionowały faktu prowadzenia inwestycji, ich celowości, wykonanych robót budowlanych oraz ich jakości, to uznały, że w czynnościach wyszczególnionych na zakwestionowanych fakturach VAT nie brał udziału ich wystawca.

Kontrolując zaskarżoną decyzję, sąd nie znalazł podstaw do jej zakwestionowania. Organy zebrały materiał dowodowy w stopniu wystarczającym do podjęcia decyzji. W postępowaniu wykorzystano materiały z kontroli, dowody zebrane w postępowaniu prowadzonym wobec skarżącej, jak i jej kontrahentów, a także z prowadzonego równolegle postępowania karnego.

Sąd zauważył m.in., że spółka nie miała faktycznej siedziby. Próby przeprowadzenia czynności sprawdzających, nawiązania kontaktu osobistego, czy też telefonicznego ze Spółką okazały się bezskuteczne, ponieważ pod adresami wskazanymi w KRS nikogo nie zastano i nie przebywały tam osoby reprezentujące spółkę. Adresy siedziby które były kilkukrotnie zmieniane, nie były prawidłowo oznakowane, brak było informacji o dokładnej nazwie firmy, o godzinach pracy biura, danych osoby kontaktowej, a wskazany na drzwiach numer telefonu kontaktowego nie był odbierany.

Spółka nie posiadała zaplecza organizacyjnego-technicznego, w którym faktycznie przebywałyby organy zarządzające Spółki i gdzie faktycznie byłaby odbierana korespondencja. Spółka nie posiadała doświadczenia i renomy. Nie posiadała sprzętu, który umożliwiłby wykonanie usług ani swojego majątku.

Wystawca faktur, mimo że nie miał doświadczenia, majątku, kapitału i zaplecza (sprzętu budowlanego i siły roboczej), wygrywał przetargi organizowane przez nabywcę usług.  Całokształt powyższych ustaleń doprowadził do tego, iż WSA w Gdańsku przyznał rację organom podatkowym i skargę na decyzję oddalił.