Kary umowne a VAT – kolejny odcinek sagi

W jednym z przypadków spółka miała wątpliwości co do opodatkowania świadczeń, z tytułu których płaci na rzecz kontrahentów kary umowne oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez kontrahentów. 

Głównym przedmiotem działalności spółki jest działalność związana z produkcją mięsa oraz przetworów mięsnych. Spółka działa w segmencie rynku właściwym dla obrotu wielkotowarowego (tj. gdzie klientami są hurtownie, dystrybutorzy, sieci spożywcze itp.) rynku spożywczego.

Spółka jako producent żywności zawiera umowy handlowe ze swoimi kontrahentami W wynegocjowanych umowach mogą być zawarte postanowienia, że w razie wystąpienia określonych zdarzeń kontrahenci mogą obciążyć spółkę karą, w związku z wystąpieniem m.in. następujących zdarzeń:

• brak realizacji dostawy (w tym dostawę towaru niezgodnego ilościowo lub rodzajowo),
• dokonanie dostawy towaru w innym niż ustalonym uprzednio terminie,
• dostawą towaru o jakości nieodpowiadającej wymogom określonym w umowie,
• niedostarczeniem kompletnej dokumentacji przewozowej,
• niedotrzymaniem gwarancji ceny towarów oferowanych do sprzedaży w okresie promocji.

Kary umowne są należne w sytuacji wystąpienia określonych uchybień lub naruszeń umów, mogących skutkować innymi negatywnymi konsekwencjami prawnymi dla Spółki, takimi jak m.in. rozwiązanie umowy handlowej czy skierowanie sprawy przez kontrahenta na drogę postępowania sądowego.

Dyrektor KIS potwierdził prawidłowość rozumowania, że opisane „kary umowne” są opodatkowane VAT. Wskazał bowiem, że:

„ (…) W analizowanym przypadku zapłacone przez Państwa na rzecz Kontrahenta dodatkowe środki pieniężne (określone we wniosku jako Kary umowne) stanowią/będą stanowić wynagrodzenie za usługę świadczoną przez Kontrahenta na Państwa rzecz. Uznać bowiem należy, że w rozpatrywanej sprawie istnieje związek między zapłatą przez Państwa Kary umownej stanowiącej dodatkowe wynagrodzenie dla Kontrahenta w związku z wystąpieniem naruszeń wymienionych w opisanym we wniosku Katalogu naruszeń (tj. Niekompletna realizacja zamówienia, Dostawa w innym terminie, Dostawa towaru niewłaściwej jakości, Niezupełne dopełnienie obowiązków związanych z dostawą, Błąd związany z niekompletnością dokumentacji, Błąd związany z kodem towaru, Zmiana ustalonej ceny promocyjnej, Zmiana związana z opakowaniem towaru) a otrzymaniem przez Państwa świadczenia wzajemnego. W analizowanym przypadku mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczeniem w zamian za wynagrodzenie. W rozpatrywanej sprawie nastąpi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy, gdyż określone świadczenie pieniężne (Kara umowna) zostanie wypłacone w zamian za świadczenie polegające na tolerowaniu przez Kontrahenta sytuacji wystąpienia opisanych we wniosku naruszeń postanowień umownych, tj. powstrzymaniu się od podejmowania działań mogących skutkować dla Państwa negatywnymi konsekwencjami prawnymi, operacyjnymi lub finansowymi. (…) otrzymane przez Kontrahenta dodatkowe środki pieniężne (określone we wniosku jako Kary umowne) stanowią/będą stanowić zapłatę za konkretne świadczenie możliwe do zidentyfikowania i wynikają/będą wynikać z łączącego Państwa oraz Kontrahenta stosunku zobowiązaniowego wynikającego z zawartych Umów handlowych. Świadczenie pieniężne należne z tytułu świadczenia polegającego na tolerowaniu przez Kontrahenta sytuacji wystąpienia opisanych we wniosku naruszeń postanowień umownych, tj. powstrzymaniu się od podejmowania działań mogących skutkować dla Państwa negatywnymi konsekwencjami prawnymi, operacyjnymi lub finansowymi stanowi/będzie stanowić płatność wynikającą z łączącej strony Umowy handlowej. Spełniona zatem zostanie przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności (Kary umownej), a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega/będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.

W konsekwencji wystąpi też prawo do odliczenia VAT z faktur dokumentujących tego typu należności.