Jak rozliczyć rolnika ryczałtowego powracającego do zwolnienia podmiotowego w VAT

W tym przypadku nie ma potrzeby sporządzania spisu z natury.

Rolnik ryczałtowy

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego. Przez rolnika ryczałtowego rozumie się rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych (art. 2 pkt 19 ustawy).

Przez produkty rolne, zgodnie z art. 2 pkt 20 ustawy o VAT, rozumie się towary wymienione w załączniku nr 2 do ustawy oraz towary wytworzone z nich przez rolnika ryczałtowego z produktów pochodzących z jego własnej działalności rolniczej przy użyciu środków zwykle używanych w gospodarstwie rolnym, leśnym i rybackim. Natomiast przez usługi rolnicze, zgodnie z art. 2 pkt 21, rozumie się usługi wymienione w załączniku nr 2 do ustawy. Na podstawie art. 43 ust. 5 ustawy o VAT stwierdzić należy, że może Pan ponownie skorzystać ze zwolnienia przewidzianego dla rolników ryczałtowych, po upływie 3 lat od daty rezygnacji ze zwolnienia i po dokonaniu pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca (kwartału), od którego ponownie zamierza skorzystać ze zwolnienia. W analizowanym przypadku okres ten minął i postanowił Pan skorzystać ze zwolnienia od 1 maja 2020 r. 

Spis z natury

Zgodnie z art. 14 ust. 1 i 3 ustawy o VAT podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, zwany dalej "spisem z natury" (patrz art. 14 ust. 5 ustawy o VAT). Z powyższych regulacji wynika, że spis z natury, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy sporządzany jest w ściśle określonych sytuacjach, między innymi w przypadku zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15 będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego, na podstawie art. 96 ust. 6 do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego. W tym przypadku przesłanką do sporządzenia spisu z natury jest fakt całkowitego zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, związany z zaprzestaniem prowadzenia działalności gospodarczej.

Z pytania wynika, iż nie nastąpi zaprzestanie wykonywania czynności objętych zakresem przedmiotowym ustawy, a jedynie powrót do zwolnienia przewidzianego dla rolników ryczałtowych, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. W efekcie, w dalszym ciągu wykonywane będą czynności objęte zakresem przedmiotowym powołanej ustawy, czyli prowadzenie gospodarstwa rolnego. W związku z powyższym nie zachodzi potrzeba sporządzania spisu z natury, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy o VAT.

Korekty podatku naliczonego

W przedmiotowej sprawie, powrót do zwolnienia oznacza, iż zmieni się przeznaczenie nabytych przez Pana środków trwałych (maszyn rolniczych i nieruchomości) i w takim przypadku znajdzie zastosowanie przepis art. 91 ust. 7 ustawy o VAT. Biorą pod uwagę powyższy przepisów w zależności od tego, czy towar lub usługa jest środkiem trwałym oraz wartością niematerialną i prawną podlegającymi amortyzacji, a także gruntem i prawem wieczystego użytkowania gruntów, o wartości przekraczającej 15.000 zł, albo jest środkiem trwałym oraz wartością niematerialną i prawną podlegającymi amortyzacji, a także gruntem i prawem wieczystego użytkowania gruntów, o wartości nieprzekraczającej 15.000 zł, albo towarem handlowym ustawodawca przewidział różne zasady i skutki dokonanej zmiany przeznaczenia.

Przepisy wyraźnie wskazują, że zmiana przeznaczenia w okresie 1 roku, 5 albo 10 lat towaru (usługi) znajdującego się w okresie korekty może spowodować konieczność korekty odliczonego podatku (in plus albo in minus). W przypadku nieruchomości okres korekty wynosi 10 lat. W analizowanym przypadku okres ten minął, ponieważ nakłady były poczynione już 2002 roku. W przypadku maszyn będących środkami trwałymi, których wartość przekracza 15.000 zł okres korekty podatku wynosi 5 lat. Tym samym w tym przypadku w większości przypadków minął już powyższy okres. Okres korekty liczymy od roku, w którym środki trwałe zostały oddane do użytku. W przypadku środków trwałych o wartości poniżej 15.000 zł okres korekty wynosi 12 miesięcy. W tym przypadku zakup środków w latach 2016 i 2017 nie powoduje konieczności dokonania korekty podatku naliczonego.

Ustawodawca ustalił też zasady postępowania w sytuacji, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi. W takim przypadku należy zastosować odpowiednio przepisy art. 91 ust. 1 -6 regulujące kwestię korekty podatku naliczonego.

Przepis ten ma bezwzględne zastosowanie w sytuacji, gdy podatnik nabywając towar bądź usługę z przeznaczeniem do działalności opodatkowanej, miał prawo do odliczenia całej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu, a następnie zmienione zostało przeznaczenie tych towarów poprzez skorzystanie z prawa do zwolnienia podmiotowego lub rozpoczęcie wykorzystywania ich częściowo lub wyłącznie do czynności zwolnionych. Czyli w tym przypadku należy dokonać korekty dot. nabycia cieląt.