Zwolnienia z tytułu importu towarów

Dodać należy, że ustawa o VAT w treści art. 46 pkt. 3 ustanawia definicję rzeczy osobistego użytku – są to towary bezpośrednio używane przez osobę fizyczną lub wykorzystywane w gospodarstwie domowym, jeżeli ich ilość lub rodzaj nie wskazują na przeznaczenie handlowe lub do działalności gospodarczej, a także przenośny sprzęt niezbędny do wykonywania przez osobę zainteresowaną zawodu. Tą definicja należy się posługiwać interpretując treść omawianych poniżej zwolnień z podatku VAT.    

Artykuł 143 dyrektywy 2006/112/WE

1. Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

a) ostateczny import towarów, których dostawa przez podatnika jest w każdych okolicznościach zwolniona na terytorium danego państwa;

b) ostateczny import towarów określony w dyrektywach Rady 69/169/EWG (86) , 83/181/EWG  (87)  i 2006/79/WE  (88) ;

c) ostateczny import towarów znajdujących się w swobodnym obrocie pochodzących z terytorium trzeciego stanowiącego część terytorium celnego Wspólnoty, które mogłyby korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w lit. b), gdyby zostały zaimportowane w rozumieniu art. 30 akapit pierwszy;

d) import towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium trzeciego lub państwa trzeciego do państwa członkowskiego innego niż państwo zakończenia wysyłki lub transportu towarów, w przypadku, gdy dostawa tych towarów, dokonana przez importera wyznaczonego lub uznanego za osobę zobowiązaną do zapłaty VAT zgodnie z art. 201, jest zwolniona zgodnie z art. 138;

e) ponowny przywóz towarów w stanie, w jakim zostały wywiezione, przez osobę, która dokonała eksportu, w przypadku, gdy towary te są zwolnione z cła;

f) import towarów objętych zwolnieniem z cła w ramach porozumień dyplomatycznych i konsularnych;

fa) import towarów przez Wspólnotę Europejską, Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, Europejski Bank Centralny lub Europejski Bank Inwestycyjny lub przez organy utworzone przez Wspólnoty, do których ma zastosowanie Protokół z dnia 8 kwietnia 1965 r. w sprawie przywilejów i immunitetów Wspólnot Europejskich, w granicach i na warunkach określonych w tym protokole i umowach dotyczących jego wykonania lub w porozumieniach dotyczących ich siedzib, w szczególności w zakresie, w jakim nie prowadzi to do zakłócenia konkurencji;

g) import towarów przez organizacje międzynarodowe, inne niż organy, o których mowa w lit. fa), uznane za takie przez organy władzy publicznej przyjmującego państwa członkowskiego, lub przez członków tych organizacji, w granicach i na warunkach określonych w konwencjach międzynarodowych ustanawiających takie organizacje lub w porozumieniach dotyczących ich siedzib;

h) import towarów do państw członkowskich, które są stronami Traktatu Północnoatlantyckiego, przez siły zbrojne innych państw będących stronami tego traktatu, do użytku tych sił zbrojnych lub towarzyszącego im personelu cywilnego lub też w celu zaopatrzenia ich mes lub kantyn, jeśli siły te biorą udział we wspólnych działaniach obronnych;

i) import towarów przez siły zbrojne Zjednoczonego Królestwa stacjonujące na wyspie Cypr zgodnie z Traktatem ustanawiającym Republikę Cypryjską z dnia 16 sierpnia 1960 r., przeznaczonych na użytek tych sił zbrojnych lub towarzyszącego im personelu cywilnego lub też w celu zaopatrzenia ich mes lub kantyn;

j) import do portu przez przedsiębiorstwa zajmujące się rybołówstwem morskim ich własnych połowów, niebędących jeszcze przedmiotem dostawy, w stanie nieprzetworzonym lub po zakonserwowaniu do celów dokonania dostawy;

k) import złota przez banki centralne;

l) import gazu w systemie gazowym lub jakiejkolwiek sieci połączonej z takim systemem lub wprowadzanego do systemu gazowego lub sieci gazociągów kopalnianych ze statków przewożących gaz, import energii elektrycznej lub energii cieplnej lub chłodniczej poprzez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej.

2. Zwolnienie przewidziane w ust. 1 lit. d) ma zastosowanie w przypadkach, gdy po imporcie towaru następuje dostawa towaru zwolniona na mocy art. 138 ust. 1 i ust. 2 lit. c), tylko wówczas, jeżeli w chwili importu importer przedstawił właściwym organom państwa członkowskiego importu co najmniej następujące informacje:

a) swój numer identyfikacyjny VAT wydany w państwie członkowskim importu lub numer identyfikacyjny VAT swojego przedstawiciela podatkowego zobowiązanego do zapłaty VAT, wydany w państwie członkowskim importu;

b) numer identyfikacyjny VAT klienta, któremu dostarczany jest towar zgodnie z art. 138 ust. 1, wydany w innym państwie członkowskim, lub swój numer identyfikacyjny VAT wydany w państwie członkowskim zakończenia wysyłki lub transportu towaru w przypadku, gdy towar przemieszczany jest zgodnie z art. 138 ust. 2 lit. c);

c) dowód przeznaczenia importowanego towaru do transportu lub wysyłki z państwa członkowskiego importu do innego państwa członkowskiego.

Państwa członkowskie mogą jednak postanowić, że dowód, o którym mowa w lit. c), należy przedstawić właściwym organom wyłącznie na żądanie.

Komentowany przepis wskazuje czynności, które korzystają ze zwolnienia z podatku VAT. Omawiane zwolnienie dotyczy nie tyle czynności krajowych, ile czynności polegających na imporcie tych towarów. W znacznej części przedmiot zwolnienia to czynności, które również w obrocie krajowym korzystają ze zwolnienia podatkowego. Omawiane zwolnienia można podzielić na kilka grup.

Grupa pierwsza to towary, które podlegają określonym procedurom celnym, z których jednak nie wynika obowiązek zapłaty cła. I tak zwolnieniu z podatku VAT podlega import towarów objętych procedurą uszlachetniania czynnego. Szersze omówienie zasad i podstaw prawnych dotyczących procedury uszlachetniania czynnego znalazło się w treści komentarza do art. 17 i 19a i 33b ustawy o VAT. Zwolnienie z VAT dotyczące towarów objętych procedurą uszlachetniania czynnego może mieć miejsce tylko w sytuacji, w której na podstawie przepisów celnych nie powstaje obowiązek uiszczenia cła.

Dodatkowo zwolnienia tego nie stosuje się, jeżeli nastąpiło zamknięcie procedury uszlachetniania czynnego zgodnie z art. 324 rozporządzenia 2015/2447 – jest to przepis regulujący szczególne przypadki zamknięcia procedury uszlachetniania czynnego. Zwolnienie z importu towarów stosuje się również dla towarów objętych procedurą odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności celnych przywozowych.

Zwolnienia dotyczącego towarów podlegających odprawie czasowej nie stosuje się, jeżeli na podstawie przepisów celnych powstaje obowiązek uiszczenia cła. Ze zwolnienia z cła mogą również korzystać towary nieunijne, które pierwotnie zostały wywiezione jako towary unijne poza obszar celny Unii i są powrotnie wprowadzane na ten obszar w terminie trzech lat i zgłaszane do dopuszczenia do obrotu. W takiej sytuacji, zgodnie z art. 203 Unijnego kodeksu celnego na wniosek osoby zainteresowanej towary mogą zostać zwolnione z należności celnych przywozowych. W takiej sytuacji towary korzystają również ze zwolnienia z podatku VAT. Na podstawie komentowanego przepisu zwalnia się z podatku import towarów powracających z terytorium państwa trzeciego, zwolnionych od cła towarów, dokonywany przez podatnika, który wcześniej wywiózł te towary.

Kolejna grupa zwolnień obejmuje określonego rodzaju towary, chodzi tu o towary w postaci złota, jeżeli jest on importowany przez Narodowy Bank Polski oraz walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem przedmiotów kolekcjonerskich. Za przedmioty kolekcjonerskie, z kolei uważa się takie jak monety ze złota, srebra lub innego metalu oraz banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które mają wartość numizmatyczną. Wszystkie wymienione towary (złoto, monety, waluty, banknoty) są to towary, których sprzedaż również w przypadku transakcji krajowych podlega zwolnieniu z VAT.

Następna grupa czynności zwolnionych z VAT od importu, to import towarów do portów przez podmioty zajmujące się rybołówstwem morskim ich własnych połowów. Zwolnienie to dotyczy tylko i wyłącznie towarów, które importowane są w stanie nieprzetworzonym lub tez jedyne czynności wykonane na towarze to jego zakonserwowanie. Dodatkowo zwolnienie z importu może dotyczyć jedynie towarów niebędących jeszcze przedmiotem dostawy, a celem importu ma być późniejsze dokonania dostawy. Zwolnienia tego nie stosuje się, jeżeli na podstawie przepisów celnych, z tytułu takiej dostawy, powstaje obowiązek uiszczenia cła.

Kolejne zwolnienia z importu towarów obejmują import: ludzkich organów i mleka kobiecego; krwi, osocza w pełnym składzie, komórek krwi lub preparatów krwiopochodnych pochodzenia ludzkiego, niebędących lekami.

Wymienione dostawy również w przypadku transakcji krajowych korzystają ze zwolnienia podatkowego.

Zwolnienie z importu dotyczy również gazu w systemie gazowym lub gazu wprowadzanego do systemu gazowego lub sieci gazociągów kopalnianych ze statków przewożących gaz, a także energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, energii cieplnej lub chłodniczej przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej. Tego rodzaju dostawy podlegają opodatkowaniu w miejscu, w którym dostawca ma siedzibę, w związku z powyższym nie podlegają już po raz drugi opodatkowaniu w miejscu ich faktycznej konsumpcji.